Blog
Zawarcie związku małżeńskiego wiąże się nie tylko ze zmianą stanu cywilnego, ale często również z decyzją dotyczącą nazwiska. Wbrew powszechnym wyobrażeniom, polskie prawo daje małżonkom szeroką swobodę wyboru nazwiska – zarówno dla siebie, jak i później dla dzieci. Poniżej wyjaśniamy, jakie są dostępne opcje i jak wygląda procedura zmiany nazwiska po rozwodzie.
Jakie nazwisko można przyjąć po ślubie?
Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, każda osoba zawierająca związek małżeński może:
1. Pozostać przy swoim dotychczasowym nazwisku,
2. Przyjąć nazwisko współmałżonka,
3. Przyjąć nazwisko dwuczłonowe, składające się z nazwiska własnego i nazwiska współmałżonka (w dowolnej kolejności).
Choć większość osób kojarzy rozpad związku małżeńskiego z rozwodem, polskie prawo przewiduje także możliwość unieważnienia małżeństwa. To instytucja odmienna od rozwodu, a jej skutkiem jest uznanie, że małżeństwo od początku było nieważne.
O unieważnienie małżeństwa można wystąpić w następujących przypadkach:
Wiek:
Zasadnicza reguła: Małżeństwo mogą zawrzeć osoby, które ukończyły 18 lat.
Wyjątek: Sąd opiekuńczy może zezwolić kobiecie, która ukończyła 16 lat, na zawarcie małżeństwa, jeśli przemawiają za tym ważne powody i dobro przyszłej rodziny.
Unieważnienie jest możliwe, gdy:
- mężczyzna zawarł małżeństwo przed ukończeniem 18 lat,
- kobieta zawarła małżeństwo przed ukończeniem 16 lat lub po ukończeniu 16, ale bez zgody sądu.
Unieważnienia może żądać każdy z małżonków, z tym że: jeśli małżonek osiągnął wymagany wiek przed wniesieniem powództwa, unieważnienie nie jest możliwe, jeśli kobieta zaszła w ciążę, jej mąż nie może domagać się unieważnienia.
Hodowla psów, kotów oraz innych domowych zwierząt co do zasady jest dochodową działalnością. Ustawodawcy zależy jednak przede wszystkim na dobru zwierząt ale też na tym, by populacja tych zwierząt w kraju nie wymknęła się spod kontroli. Stąd wszelkiego rodzaju ograniczenia prawne co do możliwości rozmnażania zwierząt w celach handlowych oraz wprowadzania ich do obrotu, co ma finalnie służyć ograniczeniu zjawiska pseudohodowli.
Ustawowe unormowanie tej kwestii zawierza art. 10a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o iochronie zwoerząt, który zabrania:
1) wprowadzania do obrotu zwierząt domowych na targowiskach, targach i giełdach,
2) prowadzenia targowisk, targów i giełd ze sprzedażą zwierząt domowych,
3) wprowadzania do obrotu psów i kotów poza miejscami ich chowu lub hodowli.
Zakaz wprowadzania do obrotu psów i kotów poza miejscami ich chowu lub hodowli nie dotyczy podmiotów prowadzących schroniska dla zwierząt oraz organizacji społecznych, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt.
Zakaz wprowadzania psów i kotów do obrotu poza miejscami ich chowu lub hodowli, w tym na targowiskach i w sklepach zoologicznych, ma na celu przede wszystkim ograniczenie zjawiska pseudohodowli i handlu zwierzętami, które nie mają rodowodu. Ma to również na celu ochronę zwierząt oraz ich dobrostan, a także zapewnienie kupującemu pewności co do pochodzenia i stanu zdrowia zwierzęcia.
Obrót zwierzętami domowymi już jest częściowo regulowany przez prawo, a konkretnie przez przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt”. Tylko częściowo dlatego że zgodnie z tą ustawą pod pojęciem „zwierzęta domowe” rozumie się tylko „zwierzęta
tradycyjnie przebywające wraz z człowiekiem w jego domu lub innym odpowiednim pomieszczeniu, utrzymywane przez człowieka w charakterze jego towarzysza”. Tym samym w praktyce zawarte w nim obwarowania dotyczą głównie psów i kotów.
Zgodnie z art. 10a ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt zabrania się puszczania psów bez możliwości ich kontroli i bez oznakowania umożliwiającego identyfikację właściciela lub opiekuna. Zakaz ten nie oznacza jednak, że zwierzę zawsze musi być w kagańcu i na smyczy. Środki ostrożności, które należy zachować, będą różniły się w zależności od cech konkretnego zwierzęcia, które może stwarzać określone ryzyko. Opiekun zwierzęcia, który nie prowadzi psa na smyczy, ale kontroluje go "w stopniu gwarantującym bezpieczeństwo publiczne" nie narusza wskazanego przepisu (por. np. wyrok NSA z 27 czerwca 2017 r., sygn. akt II OSK 3039/15, LEX nr 2380250).
Do określenia szczegółowych obowiązków opiekuna psa w kontekście jego przebywania w przestrzeni publicznej upoważniona jest rada gminy, która czyni to w drodze regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Taki regulamin wiąże nie tylko mieszkańców danej gminy, ale również te osoby, które choćby tymczasowo znajdują się na jej terenie. Gminy nie mogą całkowicie zakazać spuszczania psów ze smyczy i różnie określają ten obowiązek.
Najczęściej dopuszczalne jest zwolnienie psa ze smyczy przy spełnieniu warunków określonych ustawą ochronie zwierząt, tj. gdy pies jest oznakowany w sposób umożliwiający identyfikację właściciela lub opiekuna i właściciel lub opiekun sprawuje kontrolę nad psem. Zwalniając psa ze smyczy zawsze należy mieć na względzie bezpieczeństwo ludzi, innych zwierząt i uczestników ruchu drogowego. Niekiedy zwolnienie psa ze smyczy dopuszczalne jest na określonych terenach, np. słabo zaludnionych lub uczęszczanych przez ludzi.
W polskim prawie rodzinnym zasadą jest, że z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami powstaje ustawowa wspólność majątkowa, chyba że zdecydują się oni na zawarcie tzw. intercyzy. Wspólność majątkowa to szczególny ustrój majątkowy, który oznacza, że większość składników majątkowych nabytych po ślubie należy wspólnie do obojga małżonków, bez względu na to, które z nich formalnie dokonało zakupu.
Co wchodzi w skład majątku wspólnego?
Do majątku wspólnego zalicza się w szczególności:
- wynagrodzenie za pracę i inne dochody z działalności zarobkowej każdego z małżonków,
- dochody z majątku wspólnego oraz z majątku osobistego każdego z małżonków (np. wynajem mieszkania),
- środki zgromadzone na rachunkach bankowych i kontach emerytalnych (ZUS, IKE, OFE) nabytych w trakcie małżeństwa,
- przedmioty codziennego użytku nabyte po ślubie.
Hodowla psów, kotów oraz innych domowych zwierząt co do zasady jest dochodową działalnością. Ustawodawcy zależy jednak przede wszystkim na dobru zwierząt ale też na tym, by populacja tych zwierząt w kraju nie wymknęła się spod kontroli. Stąd wszelkiego rodzaju ograniczenia prawne co do możliwości rozmnażania zwierząt w celach handlowych oraz wprowadzania ich do obrotu, co finalnie ma służyć ograniczeniu zjawiska pseudohodowli.
Ustawowe unormowanie tej kwestii zawierza art. 10a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt, który zabrania:
- wprowadzania do obrotu zwierząt domowych na targowiskach, targach i giełdach,
- prowadzenia targowisk, targów i giełd ze sprzedażą zwierząt domowych,
- wprowadzania do obrotu psów i kotów poza miejscami ich chowu lub hodowli.
Zakaz wprowadzania do obrotu psów i kotów poza miejscami ich chowu lub hodowli nie dotyczy podmiotów prowadzących schroniska dla zwierząt oraz organizacji społecznych, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt.
Zwierzę jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jestrzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę. Każde zwierzę wymaga nadto humanitarnego traktowania (art. 1 i 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt). Celem ustawodawcy jest tu przede wszystkim zapewnienie dobrostanu zwierząt ale również to, by populacja zwierząt w kraju nie wymknęła się spod kontroli. Założenia te legły u podstaw zawartych w ww. ustawie regulacji prawnych dotyczących m. in. obrotu i nabywania zwierząt domowych.
Stosownie do art. 10a ustawy o ochronie zwierząt zabrania się wprowadzania do obrotu zwierząt domowych na targowiskach, targach i giełdach, prowadzenia targowisk, targów i giełd ze sprzedażą zwierząt domowych lub wprowadzania do obrotu psów i kotów poza miejscami ich chowu lub hodowli. Co więcej, ustawa zabrania rozmnażania psów i kotów w celach handlowych. Zakaz ten nie dotyczy hodowli zwierząt zarejestrowanych w ogólnokrajowych organizacjach społecznych, których statutowym celem jest działalność związana z hodowlą rasowych psów i kotów.
Zwierzę jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę. Każde zwierzę wymaga nadto humanitarnego traktowania (art. 1 i 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt). Celem ustawodawcy jest tu przede wszystkim zapewnienie dobrostanu zwierząt ale również to, by populacja zwierząt w kraju nie wymknęła się spod kontroli. Założenia te legły u podstaw zawartych w ww. ustawie regulacji prawnych dotyczących m. in. obrotu zwierzętami domowymi.
Stosownie do art. 10a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt zabrania się wprowadzania do obrotu zwierząt domowych na targowiskach, targach i giełdach, prowadzenia targowisk, targów i giełd ze sprzedażą zwierząt domowych lub wprowadzania do obrotu psów i kotów poza miejscami ich chowu lub hodowli.
Zadaniowy czas pracy, stanowi faktycznie jeden z systemów czasupracy, uregulowany w art. 140 ustawy z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2025 r., poz. 277 ze zm.) – dalej jako „k.p.”. System czasu pracy oznacza zbiór norm prawnych regulujących dopuszczalny wymiar czasu pracy, a także zasady jego rozłożenia w ciągu doby i tygodnia pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.
Podkreślenia wymaga okoliczność, że zadaniowy czas pracy stanowi najbardziej elastyczny rodzaj czasu pracy.
Skrócony czas pracy, stanowi faktycznie jeden z systemów czasu pracy, uregulowany w art. 145 § 1 ustawy z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2025 r., poz. 277 ze zm.). System czasu pracy to zbiór norm prawnych regulujących dopuszczalny wymiar czasu pracy, a także zasady jego rozłożenia w ciągu doby i tygodnia pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.
Na wstępie należy zaznaczyć, że pewne grupy pracowników z uwagi na rodzaj wykonywanej pracy, swoją konstrukcję fizyczną, czy też pracę w warunkach szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia, korzystają z prawa do skrócenia norm czasu pracy poniżej 8 godzin dziennie i przeciętnie 40 godzin tygodniowo w przyjętym okresie rozliczeniowym.
Praca weekendowa, stanowi faktycznie jeden z systemów czasu pracy, uregulowany w art. 144 ustawy z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2025 r., poz. 277 ze zm.) – dalej także jako „k.p.”. System czasu pracy to zbiór norm prawnych regulujących dopuszczalny wymiar czasu pracy, a także zasady jego rozłożenia w ciągu doby i tygodnia pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.
Podkreślenia wymaga okoliczność, że praca w weekendowym systemie czasu pracy stanowi odmianę równoważnego czasu pracy.
Skrócony tydzień pracy, stanowi faktycznie jeden z systemów czasu pracy, uregulowany w art. 143 ustawy z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2025 r., poz. 277 ze zm.) – dalej jako „k.p.”. System czasu pracy oznacza zbiór norm prawnych regulujących dopuszczalny wymiar czasu pracy, a także zasady jego rozłożenia w ciągu doby i tygodnia pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.
Należy na wstępie zaznaczyć, że praca w skróconym tygodniu pracy stanowi odmianę równoważnego czasu pracy.
Równoważny czas pracy, stanowi faktycznie jeden z systemów czasu pracy, uregulowany w art. 135 § 1 ustawy z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2025 r., poz. 277 ze zm.) – dalej jako „k.p.”. System czasu pracy to zbiór norm prawnych regulujących dopuszczalny wymiar czasu pracy, a także zasady jego rozłożenia w ciągu doby i tygodnia pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.
Co istotne, równoważny czas pracy występuje w kilku odmianach, które zostaną omówione w poniższych akapitach.
Podstawowy czas pracy, stanowi faktycznie jeden z systemów czasu pracy, uregulowany w art. 129 § 1 ustawy z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2025 r., poz. 277 ze zm.) – dalej jako „k.p.”. System czasu pracy oznacza zbiór norm prawnych regulujących dopuszczalny wymiar czasu pracy, a także zasady jego rozłożenia w ciągu doby i tygodnia pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Podstawowy system czasu pracy – jak łatwo się domyśleć – ma charakter zasadniczy dotyczący ogółu pracowników stanowiąc nadto punkt wyjścia do kreowania innych systemów czasu pracy.
Testament jest dokumentem, który odzwierciedla wolę testatora w kwestii podziału majątku po jego śmierci. Jednak z biegiem czasu mogą zachodzić zmiany w życiu osobistym lub majątkowym testatora, które sprawiają, że może on chcieć zmienić swoją wcześniejszą wolę. W takiej sytuacji konieczne jest odwołanie wcześniejszego testamentu. W polskim prawie istnieją szczegółowe przepisy, które regulują sposób odwoływania testamentów.
Odwołanie testamentu przez sporządzenie nowego
Najprostszym sposobem na odwołanie wcześniejszego testamentu jest sporządzenie nowego. Zgodnie z art. 946 Kodeksu cywilnego, testament może zostać odwołany w całości lub częściowo przez sporządzenie nowego dokumentu. Nowy testament może zmienić całość wcześniejszej woli testatora lub jedynie wybrane postanowienia. Istotne jest, że w przypadku sporządzenia nowego testamentu, wcześniejszy dokument traci moc.
Uwaga:
- Nowy testament musi spełniać wymogi formalne np. być własnoręczny, notarialny.
- Jeśli testator sporządził nowy testament, ale nie zaznaczył, że ma on unieważnić poprzedni, to odwołaniu podlegają jedynie te postanowienia wcześniejszego testamentu, które są sprzeczne z nowym dokumentem.
System wymiaru sprawiedliwości promuje alternatywne metody rozwiązywania sporów, a mediacja sądowa zyskuje na popularności jako narzędzie umożliwiające stronom konfliktu osiągnięcie porozumienia bez konieczności przechodzenia przez długotrwały i kosztowny proces sądowy. W tym kontekście kluczową rolę odgrywa mediator sądowy, który pomaga stronom w osiągnięciu kompromisu. Aby pełnić tę funkcję, mediator musi spełniać określone wymagania i posiadać odpowiednie kwalifikacje. W tym wpisie przyjrzymy się, czym charakteryzują się kwalifikacje mediatora sądowego oraz jakie wymagania są stawiane osobom chcącym pełnić tę rolę.
Sporządzenie testamentu jest istotną czynnością prawną, która pozwala na rozporządzanie majątkiem po śmierci. Aby testament był skuteczny i zgodny z wolą testatora, musi zostać sporządzony zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. W polskim prawie obecność świadków jest wymagana jedynie przy niektórych rodzajach testamentów:
Wpisanie dłużnika do rejestru dłużników — co warto wiedzieć?
W polskim porządku prawnym instytucja rejestru dłużników odgrywa istotną rolę, zwłaszcza dla wierzycieli, którzy pragną odzyskać swoje należności. Z drugiej strony, dla dłużników wpisanie do takiego rejestru wiąże się z poważnymi konsekwencjami, szczególnie w kontekście ich wiarygodności finansowej. Dlatego warto wiedzieć, kiedy i na jakich zasadach można trafić do rejestru dłużników.
Odsetki są jednym z najczęściej dochodzonych roszczeń w sprawach cywilnych. W praktyce pojawia się wiele pytań dotyczących rodzajów odsetek oraz prawidłowego sposobu ich obliczania. Odsetki mają funkcję rekompensacyjną — wynagradzają wierzycielowi opóźnienie w wykonaniu zobowiązania przez dłużnika. W tym wpisie rozwijamy ten temat.