Blog
Zdecydowania większość roszczeń w sprawach cywilnych polega przedawnieniu. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia.
Okresy przedawnienia są różne. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, podstawowy termin przedawnienia wynosi sześć lat. Dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej okres przedawnienia wynosi trzy lata. Koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.
Osoba stosująca przemoc domową może zostać eksmitowana z mieszkania jeśli jej zachowanie, czyni szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie. Osoba doświadczająca przemocy domowej może zażądać aby sąd zobowiązał osobę stosującą przemoc do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania. Sąd może także zastosować inne środki w postaci zakazu zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Sąd wydaje orzeczenie w postępowaniu nieprocesowym, w oparciu o przepisy Kodeksu postępowania cywilnego.
Opisane powyżej środki sąd może zastosować również w przypadku gdy:
1. osoba doznająca przemocy domowej opuściła wspólnie zajmowane mieszkanie z powodu stosowania wobec niej przemocy w tym mieszkaniu,
2. osoba stosująca przemoc domową opuściła wspólnie zajmowane mieszkanie,
3. osoba stosująca przemoc domową okresowo lub nieregularnie przebywa w mieszkaniu wspólnie z osobą doznającą przemocy domowej.
Umorzenie długu reguluje art. 508 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik to zwolnienie przyjmuje. Skutkiem umorzenia długu jest to, że dłużnik przestaje być zobowiązany do zapłaty długu wobec wierzyciela, a zatem dług przestaje istnieć. Do umorzenia dojdzie jednak tylko w sytuacji gdy wierzyciel wyrazi chęć i zgodę na zwolnienie dłużnika z zobowiązania. Wierzyciel w zamian za umorzenie długu nie otrzymuje żadnego ekwiwalentu.
Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej, określany również mianem „Funduszu Sprawiedliwości”, jest państwowym funduszem celowym ukierunkowanym na pomoc pokrzywdzonym i świadkom, przeciwdziałanie przestępczości oraz pomoc postpenitencjarną. Dysponentem tego funduszu jest Minister Sprawiedliwości.
Przychodami Funduszu są środki pieniężne pochodzące z:
1. orzeczonych przez sądy nawiązek oraz świadczeń pieniężnych,
2. potrąceń w wysokości 7% wynagrodzenia przysługującego za pracę skazanych zatrudnionych w formach określonych w Kodeksie karnym wykonawczym,
3. wykonania kar dyscyplinarnych, o których mowa w Kodeksie karnym wykonawczym,
4. spadków, zapisów i darowizn,
5. dotacji, zbiórek i innych źródeł.
Osoby, które borykają się z zadłużeniami, często mają do czynienia z tzw. cesją długu. Cesja długu to sprzedaż długu przez wierzyciela na rzecz innego podmiotu. W wyniku takiej czynności prawnej dotychczasowy wierzyciel (określany jako cedujący) przekazuje wszelkie związane z zadłużeniem uprawnienia na rzecz nowego wierzyciela (tzw. cesjonariusz).
Co do zasady dłużnik nie musi wyrażać zgody na cesję aby była ona dokonana skutecznie. Wyjątek stanowi sytuacja gdy wierzytelność jest stwierdzona pismem, w treści którego znajduje się zastrzeżenie umowne, iż przelew nie może nastąpić bez zgody dłużnika. Wówczas cesja jest skuteczna względem nabywcy tylko wtedy, gdy pismo zawiera wzmiankę o tym zastrzeżeniu (chyba że nabywca w chwili przelewu o zastrzeżeniu wiedział).
Co do zasady nabycie praw majątkowych w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego podlega podatkowi od spadku. Przepisy jednak określają możliwość uzyskania zwolnienia z zapłaty tego podatku, o ile spełnione będą określone warunki.
Umowa pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Podstawą opodatkowania jest kwota lub wartość pożyczki. W razie gdy wypłata pieniędzy z tytułu umowy pożyczki ma nastąpić niejednokrotnie, a suma środków nie jest znana w chwili zawarcia umowy, podstawą opodatkowania będzie kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych.
Każda ze stron umowy sprzedaży nieruchomości tj. sprzedawca lub kupujący, może skorzystać ze wsparcia profesjonalisty – agenta nieruchomości. Rolą pośrednika jest wyszukanie oferty lub znalezienie kupca, zaprezentowanie nieruchomości przeznaczonej do sprzedaży, czy też udzielenie pomocy w przygotowaniu dokumentacji niezbędnej do sprzedaży. W tym wpisie wskażemy na co należy zwrócić uwagę nawiązując współpracę z agentem nieruchomości.
W świetle art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r., poz. 2809 ze zm.) – dalej jako „k.r.o.”, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Wykaz składników majątku osobistego każdego z małżonków został z kolei zawarty w art. 33 k.r.o.. Jak zatem wynika z treści art. 33 pkt 6) k.r.o., do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała
lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość.
W przypadku ustroju rozdzielności majątkowej ustanowionej umową majątkową małżeńską, zgodnie z treścią art. 51(1) ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r., poz. 2809 ze zm.) – dalej jako „k.r.o.”, każdy z małżonków zarządza samodzielnie swoim majątkiem. Zasada ta nie może zostać zmieniona czy ulegać modyfikacji w umowie majątkowej małżeńskiej, np. poprzez wprowadzenie klauzuli konieczności uzyskania zgody małżonka na dokonanie określonych czynności zarządu bądź klauzuli pozbawiającej jednego małżonka na rzecz drugiego uprawnienia do zarządu swoim majątkiem. Małżonek może natomiast zawsze udzielić pełnomocnictwa współmałżonkowi.
Zgodnie z treścią art. 50(1 )zdanie pierwsze ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r., poz. 2809 ze zm.) – dalej jako „k.r.o.”, w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Wynika stąd, że np. w wypadku orzeczenia rozwodu
– powodującego ustanie wspólności majątkowej małżeńskiej, zasadą jest równość udziałów małżonków w majątku wspólnym. Dopuszczalna jest jednak nierówność udziałów, jeśli została ona przewidziana w umowie majątkowej małżeńskiej.
Zgodnie z treścią art. 33 pkt 3) ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r., poz. 2809 ze zm.), do majątku osobistego każdego z małżonków należą prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom. W istocie rzeczy chodzi o prawa majątkowe wynikające z umowy spółki cywilnej (art. 860 - 875 ustawy z dnia 23 kwietnie 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r., poz. 1610 ze zm.)). Zawarcie umowy spółki cywilnej przez osobę pozostającą w małżeńskim ustroju wspólności ustawowej nie wymaga zgody współmałżonka, jednak już do wniesienia wkładu do spółki niezbędna jest zgoda drugiego małżonka.
Umową majątkową małżeńską, tak zwaną intercyzą, zawieraną w formie aktu notarialnego, można m.in. rozszerzyć obowiązującą między małżonkami wspólność majątkową, tj. wspólność ustawową. Możliwość rozszerzenia wspólności ustawowej nie jest jednak nieograniczona. Zgodnie bowiem z art. 49 § 1 pkt 1) ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r., poz. 2809 ze zm.) – dalej jako „k.r.o.”, nie można przez umowę majątkową małżeńską rozszerzyć wspólności na przedmioty
majątkowe, które przypadną małżonkowi z tytułu dziedziczenia, zapisu lub darowizny.
Zgodnie z treścią art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r., poz. 2809 ze zm.) – dalej jako „k.r.o.”, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Wykaz składników majątku osobistego każdego z małżonków został z kolei zawarty w art. 33 k.r.o.. I tak, w świetle art. 33 pkt 5) k.r.o., do majątku osobistego każdego z małżonków należą prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie. Niezbywalność prawa oznacza, iż nie może być ono przedmiotem czynności prawnej inter vivos, czyli między żyjącymi, a zatem nie może ono być przedmiotem np. umowy sprzedaży czy umowy darowizny. Równocześnie prawo takie powinno charakteryzować się jednopodmiotowością, to znaczy, że musi ono przysługiwać jednej osobie.
Urlop na żądanie został przewidziany w art. 1672 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r., poz. 1465) – dalej jako „k.p.”.
Zgodnie z przywołanym unormowaniem, pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. Pracownik zgłasza żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu.
Zgodnie z art. 166 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r., poz. 1465) – dalej jako „k.p.”:
Część urlopu niewykorzystaną z powodu:
1) czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby,
2) odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
3) odbywania ćwiczeń wojskowych w ramach pasywnej rezerwy, pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie albo pełnienia służby w aktywnej rezerwie, przez czas do 3 miesięcy,
4) urlopu macierzyńskiego
pracodawca jest obowiązany udzielić w terminie późniejszym.
Urlopy wypoczynkowe powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. Zdarzają się jednak sytuacje, w których koniecznym staje się modyfikacja planu urlopów. Zagadnienie przesunięcia terminu urlopu wypoczynkowego zostało uregulowane w art. 164 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r., poz. 1465) – dalej jako „k.p.”.
Wymiar urlopu na żądanie został określony w art. 1673 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r., poz. 1465) – dalej jako „k.p.”.
Zgodnie z przywołanym unormowaniem, łączny wymiar urlopu wykorzystanego przez pracownika na zasadach i w trybie określonych w art. 1672 k.p. (tj. urlopu na żądanie) nie może przekroczyć w roku kalendarzowym 4 dni, niezależnie od liczby pracodawców, z którymi pracownik pozostaje w danym roku w kolejnych stosunkach pracy. A zatem, jeżeli w danym roku kalendarzowym doszło do zmiany pracodawcy w wyniku rozwiązania i nawiązania kolejnego bądź kolejnych stosunków pracy, to pracownikowi przysługuje łącznie urlop
na żądanie w wymiarze 4 dni. Informacja o ewentualnym wykorzystaniu urlopu na żądanie powinna wynikać z treści świadectwa pracy. Tym samym w przypadku gdy pracownik wykorzystał u poprzedniego pracodawcy część urlopu na żądanie, to wówczas u kolejnego pracodawcy bądź pracodawców w tym roku kalendarzowym pracownik może wykorzystać pozostałą część urlopu na żądanie, jednak łączny wymiar tego urlopu u wszystkich pracodawców nie może przekroczyć 4 dni. Jeśli pracownik wykorzystał u poprzedniego pracodawcy urlop na żądanie w pełnym wymiarze 4 dni, to kolejny pracodawca ma prawo odmówić udzielenia tego rodzaju urlopu.
Instytucja tzw. urlopu uzupełniającego została uregulowana w art. 158 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r., poz. 1465) – dalej jako „k.p.”.
Urlop uzupełniający to urlop przysługujący pracownikowi, który w ciągu roku kalendarzowego nabył prawo do urlopu w wyższym wymiarze. Nabycie prawa do urlopu w wyższym wymiarze, np. 26 dni w miejsce dotychczasowego wymiaru 20 dni, może być konsekwencją różnych zdarzeń, m.in. pozostawania dłużej w zatrudnieniu lub zdobycia dodatkowego wykształcenia, co powoduje zwiększenie wymiaru urlopu przysługującego danemu pracownikowi. Uprawnienie do urlopu uzupełniającego powstaje nie z początkiem roku kalendarzowego, lecz w dniu przekroczenia co najmniej dziesięcioletniego okresu zatrudnienia czy to w wyniku dłuższego pozostawania w zatrudnieniu czy też w wyniku zdobycia dodatkowego wykształcenia.
Zaokrąglanie niepełnego dnia urlopu przewidziane w art. 1553 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r., poz. 1465) – dalej jako „k.p.”, dotyczy sytuacji, w których urlop został udzielony pracownikowi na podstawie proporcjonalnych wyliczeń.