Blog
Od 1 czerwca 2025 r. zasiłki i towarzyszące im świadczenia wypłacane bezrobotnym reguluje nowa ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Najważniejsze zmiany dotyczą warunków nabycia prawa do świadczenia, kwot zasiłku, okresów pobierania, a także jasnego powiązania wysokości wielu innych świadczeń (stypendiów, dodatków) z podstawową kwotą zasiłku.
Jednym z kluczowych elementów systemu ubezpieczeń społecznych jest gwarancja, że osoby spełniające określone warunki stażowe i wiekowe nie otrzymają emerytury lub renty niższej od kwoty minimalnej. Mechanizm ten chroni ubezpieczonych przed ubóstwem i zapewnia im podstawowe bezpieczeństwo socjalne.
W polskim systemie prawnym coraz większą rolę odgrywa mediacja, czyli polubowna forma rozwiązywania sporów. Jej podstawową zaletą jest możliwość osiągnięcia porozumienia szybciej, taniej i z mniejszym stresem niż w toku klasycznego procesu sądowego. Jednym z kluczowych efektów mediacji jest ugoda zawarta przed mediatorem. Warto przyjrzeć się, czym taka ugoda jest, jakie ma skutki prawne i dlaczego może być dla stron korzystniejsza niż oczekiwanie na wyrok sądu.
Czym jest ugoda mediacyjna?
Ugoda zawarta przed mediatorem to pisemne porozumienie stron, osiągnięte w toku postępowania mediacyjnego. Strony, przy udziale neutralnego i bezstronnego mediatora, uzgadniają sposób rozwiązania sporu. Może to dotyczyć spraw cywilnych, gospodarczych, rodzinnych czy pracowniczych. Kluczowe jest to, że to strony same decydują o treści ugody, a mediator jedynie wspiera komunikację i pomaga w wypracowaniu kompromisu.
Zakończenie umowy najmu nie zawsze oznacza, że najemca faktycznie opuści lokal w ustalonym terminie. Zdarza się, że po wygaśnięciu lub wypowiedzeniu umowy mieszkanie wciąż jest zajmowane, czy to przez byłego najemcę, czy przez inne osoby. W takiej sytuacji właścicielowi przysługuje roszczenie o odszkodowanie za bezumowne korzystanie z lokalu.
Spory między najemcą, a wynajmującym zdarzają się często i dotyczą m.in. zaległości czynszowych, zwrotu kaucji, rozliczenia nakładów czy warunków rozwiązania umowy. Coraz częściej strony decydują się na mediację, zamiast od razu kierować sprawę do sądu. Jednym z najważniejszych dokumentów kończących ten proces jest protokół z mediacji.
Umowa najmu, zarówno mieszkania, jak i lokalu użytkowego, z założenia ma charakter czasowy. Po jej zakończeniu, czy to wskutek upływu czasu, wypowiedzenia czy rozwiązania za porozumieniem stron, powstaje szereg obowiązków zarówno po stronie najemcy, jak i wynajmującego. Warto znać swoje prawa i obowiązki, aby uniknąć sporów i nieporozumień.
Obowiązki najemcy po zakończeniu umowy
Podstawowy obowiązek najemcy wynika z art. 675 § 1 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem, po zakończeniu najmu najemca ma obowiązek zwrócić rzecz w stanie niepogorszonym, przy czym nie odpowiada za zużycie rzeczy wynikające z jej prawidłowego używania. W praktyce oznacza to, że naturalne ślady eksploatacji np. zużycie farby, podłogi czy instalacji, nie mogą być podstawą do roszczeń wynajmującego. Natomiast szkody powstałe wskutek niewłaściwego korzystania (np. zniszczone drzwi, plamy na ścianach, uszkodzona armatura) obciążają najemcę.
[czytaj dalej]
Od 1 stycznia 2024 r. w systemie prawnym funkcjonuje świadczenie wspierające, nowy instrument pomocy finansowej skierowany bezpośrednio do dorosłych osób z niepełnosprawnościami, wprowadzony ustawą z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym. Celem tego świadczenia jest zwiększenie niezależności i aktywizacja społeczna osób z poważnymi ograniczeniami funkcjonalnymi. Świadczenie wspierające to ważny krok w kierunku większej samodzielności i niezależności osób z niepełnosprawnościami.
Wsparcie finansowe dla osób z niepełnosprawnościami realizowane jest w kilku formach, zróżnicowanych pod względem kryteriów przyznania i wysokości. W 2025 roku nastąpiły zmiany, zarówno w wysokości świadczeń, jak i zasadach ich wypłaty. Poniżej przedstawiamy aktualny przegląd najważniejszych świadczeń obowiązujących od stycznia 2025 roku.
W polskim systemie prawnym niepełnosprawność nie jest pojęciem jednowymiarowym, może przybierać różne formy i stopnie. Ustalenie odpowiedniego stopnia niepełnosprawności ma istotne znaczenie prawne, gdyż wiąże się z dostępem do określonych świadczeń, ulg czy ochrony zatrudnienia. Zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, wyróżniamy trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki. Każdy stopień niepełnosprawności wiąże się z określonymi uprawnieniami, wsparciem i obowiązkami.
Zajęcie wynagrodzenia przez komornika to częsta forma egzekucji długu. Warto jednak wiedzieć, że komornik nie może zająć całego wynagrodzenia ani całej emerytury czy renty. Przepisy zapewniają dłużnikowi tzw. kwotę wolną od zajęcia, czyli minimalną sumę, którą musi zachować do dyspozycji dlużnika.
Zajęcie wynagrodzenia za pracę
Z wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu składek ZUS, zaliczki na podatek dochodowy oraz ewentualnych wpłat na Pracowniczy Plan Kapitałowy (PPK), można odjąć tylko następujące należności:
1. Alimenty, które pracownik ma obowiązek płacić — jeśli istnieje tytuł wykonawczy (np. wyrok sądu lub akt notarialny z klauzulą wykonalności).
2. Inne zobowiązania, np. zaległe rachunki, kredyty czy pożyczki — również na podstawie tytułu wykonawczego.
3. Zaliczki gotówkowe udzielone przez pracodawcę.
4. Kary pieniężne za naruszenie obowiązków pracowniczych (np. za nieprzestrzeganie przepisów BHP).
Egzekucja z rachunku bankowego to jedna z najczęściej stosowanych form dochodzenia należności przez komornika. Wielu dłużników dowiaduje się o zajęciu konta dopiero po zablokowaniu środków przez bank. Warto jednak pamiętać, że komornik nie zawsze może zająć wszystkie pieniądze, ponieważ w określonych sytuacjach obowiązuje limit potrąceń, który ma na celu ochronę dłużnika przed całkowitą utratą środków do życia.
Orzeczenie rozwodu lub separacji często pociąga za sobą konieczność dokonania podziału majątku wspólnego. Jednym z najtrudniejszych elementów takiego podziału jest wspólnie zaciągnięty kredyt hipoteczny, który nadal obciąża oboje małżonków, niezależnie od ich rozstania. W tym wpisie wyjaśniamy, jak wygląda podział majątku w kontekście wspólnego zobowiązania kredytowego.
Jednym z częstych sposobów zakończenia stosunku pracy jest rozwiązanie umowy za porozumieniem stron. Ten sposób rozwiązania umowy jest postrzegany jako najłagodniejsza forma rozstania się pracownika z pracodawcą. Choć procedura wydaje się prosta, warto znać zarówno podstawy prawne, jak i skutki takiego rozwiązania dla obu stron.
Zgodnie z art. 30 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, umowa o pracę może zostać rozwiązana na mocy porozumienia stron. Oznacza to, że zakończenie zatrudnienia nie następuje jednostronnie (jak np. w przypadku wypowiedzenia), lecz wymaga zgody obu stron stosunku pracy, czyli zgody pracownika i pracodawcy.
Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy powinni mieć świadomość, że roszczenia wynikające ze stosunku pracy nie są wieczne. Po upływie określonego czasu mogą one ulec przedawnieniu, co oznacza, że strona przeciwna może skutecznie uchylić się od ich zaspokojenia. Warto wiedzieć, jakie są terminy przedawnienia roszczeń z zakresu prawa pracy oraz jakie konsekwencje niesie ich przekroczenie.
Mediacja to sposób rozwiązywania konfliktów, który opiera się na dobrowolności oraz poufności. Uczestniczą w niej strony sporu, wspierane przez bezstronnego mediatora, którego zadaniem jest pomoc w osiągnięciu porozumienia. W sprawach cywilnych mediacja bywa skuteczną alternatywą dla procesu, nawet jeśli spór jest już przedmiotem postępowania sądowego.
Kwestie dotyczące mediacji w sprawach cywilnych zostały ujęte w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego (art. 183¹–183¹⁵ k.p.c.). Zgodnie z tymi przepisami, postępowanie mediacyjne może zostać zainicjowane zarówno przed wszczęciem sprawy w sądzie, jak i na etapie przedsądowym. Celem ustawodawcy było zachęcenie stron do poszukiwania kompromisów także poza salą rozpraw.
Sąd może skierować strony do mediacji z własnej inicjatywy albo na zgodny wniosek uczestników postępowania. Należy jednak podkreślić, że udział w mediacji nie jest obowiązkowy, a strony mogą się z niej wycofać w dowolnym momencie. Mediacji nie przeprowadza się, jeśli w ciągu tygodnia od ogłoszenia lub doręczenia postanowienia o skierowaniu stron do mediacji, któraś ze stron nie wyrazi zgody na jej przeprowadzenie.
Zawarcie związku małżeńskiego wiąże się nie tylko ze zmianą stanu cywilnego, ale często również z decyzją dotyczącą nazwiska. Wbrew powszechnym wyobrażeniom, polskie prawo daje małżonkom szeroką swobodę wyboru nazwiska – zarówno dla siebie, jak i później dla dzieci. Poniżej wyjaśniamy, jakie są dostępne opcje i jak wygląda procedura zmiany nazwiska po rozwodzie.
Jakie nazwisko można przyjąć po ślubie?
Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, każda osoba zawierająca związek małżeński może:
1. Pozostać przy swoim dotychczasowym nazwisku,
2. Przyjąć nazwisko współmałżonka,
3. Przyjąć nazwisko dwuczłonowe, składające się z nazwiska własnego i nazwiska współmałżonka (w dowolnej kolejności).
Choć większość osób kojarzy rozpad związku małżeńskiego z rozwodem, polskie prawo przewiduje także możliwość unieważnienia małżeństwa. To instytucja odmienna od rozwodu, a jej skutkiem jest uznanie, że małżeństwo od początku było nieważne.
O unieważnienie małżeństwa można wystąpić w następujących przypadkach:
Wiek:
Zasadnicza reguła: Małżeństwo mogą zawrzeć osoby, które ukończyły 18 lat.
Wyjątek: Sąd opiekuńczy może zezwolić kobiecie, która ukończyła 16 lat, na zawarcie małżeństwa, jeśli przemawiają za tym ważne powody i dobro przyszłej rodziny.
Unieważnienie jest możliwe, gdy:
- mężczyzna zawarł małżeństwo przed ukończeniem 18 lat,
- kobieta zawarła małżeństwo przed ukończeniem 16 lat lub po ukończeniu 16, ale bez zgody sądu.
Unieważnienia może żądać każdy z małżonków, z tym że: jeśli małżonek osiągnął wymagany wiek przed wniesieniem powództwa, unieważnienie nie jest możliwe, jeśli kobieta zaszła w ciążę, jej mąż nie może domagać się unieważnienia.
Hodowla psów, kotów oraz innych domowych zwierząt co do zasady jest dochodową działalnością. Ustawodawcy zależy jednak przede wszystkim na dobru zwierząt ale też na tym, by populacja tych zwierząt w kraju nie wymknęła się spod kontroli. Stąd wszelkiego rodzaju ograniczenia prawne co do możliwości rozmnażania zwierząt w celach handlowych oraz wprowadzania ich do obrotu, co ma finalnie służyć ograniczeniu zjawiska pseudohodowli.
Ustawowe unormowanie tej kwestii zawierza art. 10a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o iochronie zwoerząt, który zabrania:
1) wprowadzania do obrotu zwierząt domowych na targowiskach, targach i giełdach,
2) prowadzenia targowisk, targów i giełd ze sprzedażą zwierząt domowych,
3) wprowadzania do obrotu psów i kotów poza miejscami ich chowu lub hodowli.
Zakaz wprowadzania do obrotu psów i kotów poza miejscami ich chowu lub hodowli nie dotyczy podmiotów prowadzących schroniska dla zwierząt oraz organizacji społecznych, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt.
Zakaz wprowadzania psów i kotów do obrotu poza miejscami ich chowu lub hodowli, w tym na targowiskach i w sklepach zoologicznych, ma na celu przede wszystkim ograniczenie zjawiska pseudohodowli i handlu zwierzętami, które nie mają rodowodu. Ma to również na celu ochronę zwierząt oraz ich dobrostan, a także zapewnienie kupującemu pewności co do pochodzenia i stanu zdrowia zwierzęcia.
Obrót zwierzętami domowymi już jest częściowo regulowany przez prawo, a konkretnie przez przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt”. Tylko częściowo dlatego że zgodnie z tą ustawą pod pojęciem „zwierzęta domowe” rozumie się tylko „zwierzęta
tradycyjnie przebywające wraz z człowiekiem w jego domu lub innym odpowiednim pomieszczeniu, utrzymywane przez człowieka w charakterze jego towarzysza”. Tym samym w praktyce zawarte w nim obwarowania dotyczą głównie psów i kotów.
Zgodnie z art. 10a ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt zabrania się puszczania psów bez możliwości ich kontroli i bez oznakowania umożliwiającego identyfikację właściciela lub opiekuna. Zakaz ten nie oznacza jednak, że zwierzę zawsze musi być w kagańcu i na smyczy. Środki ostrożności, które należy zachować, będą różniły się w zależności od cech konkretnego zwierzęcia, które może stwarzać określone ryzyko. Opiekun zwierzęcia, który nie prowadzi psa na smyczy, ale kontroluje go "w stopniu gwarantującym bezpieczeństwo publiczne" nie narusza wskazanego przepisu (por. np. wyrok NSA z 27 czerwca 2017 r., sygn. akt II OSK 3039/15, LEX nr 2380250).
Do określenia szczegółowych obowiązków opiekuna psa w kontekście jego przebywania w przestrzeni publicznej upoważniona jest rada gminy, która czyni to w drodze regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Taki regulamin wiąże nie tylko mieszkańców danej gminy, ale również te osoby, które choćby tymczasowo znajdują się na jej terenie. Gminy nie mogą całkowicie zakazać spuszczania psów ze smyczy i różnie określają ten obowiązek.
Najczęściej dopuszczalne jest zwolnienie psa ze smyczy przy spełnieniu warunków określonych ustawą ochronie zwierząt, tj. gdy pies jest oznakowany w sposób umożliwiający identyfikację właściciela lub opiekuna i właściciel lub opiekun sprawuje kontrolę nad psem. Zwalniając psa ze smyczy zawsze należy mieć na względzie bezpieczeństwo ludzi, innych zwierząt i uczestników ruchu drogowego. Niekiedy zwolnienie psa ze smyczy dopuszczalne jest na określonych terenach, np. słabo zaludnionych lub uczęszczanych przez ludzi.