Zgodnie z treścią art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r., poz. 2809 ze zm.) – dalej jako „k.r.o.”, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Wykaz składników majątku osobistego każdego z małżonków został z kolei zawarty w art. 33 k.r.o.. I tak, w świetle art. 33 pkt 5) k.r.o., do majątku osobistego każdego z małżonków należą prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie. Niezbywalność prawa oznacza, iż nie może być ono przedmiotem czynności prawnej inter vivos, czyli między żyjącymi, a zatem nie może ono być przedmiotem np. umowy sprzedaży czy umowy darowizny. Równocześnie prawo takie powinno charakteryzować się jednopodmiotowością, to znaczy, że musi ono przysługiwać jednej osobie.
Co do zasady, prawami niezbywalnymi, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie, są: prawo do alimentów, prawo do wynagrodzenia, prawo do lokalu służbowego, niektóre przypadki użykowania, przysługujące jednemu z małżonków prawo dożywocia, a także służebności osobiste, z wyłączeniem służebności mieszkania.
Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2024 r., poz. 558) – dalej jako „u.s.m.” może być ustanowione na rzecz członka spółdzielni albo członka spółdzielni i jego małżonka. Omawiane prawo jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji, zgodnie z art. 9 ust. 3 u.s.m. Jeżeli zatem spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego przysługuje tylko jednemu z małżonków, będzie ono wówczas stanowiło składnik majątku osobistego tego małżonka. Jeżeli natomiast spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego będzie przysługiwało obojgu małżonkom, wejdzie ono wówczas do ich majątku wspólnego.