Blog
Niniejszy wpis stanowi kontynuację tematu pieczy zastępczej. Tym razem poświęcamy uwagę rodzinnej pieczy zastępczej. Na wstępie należy wyjaśnić, że są dwie formy pieczy zastępczej tj. piecza w formie rodzinnej i instytucjonalnej. Rodzinna piecza zastępcza również występuje w kilku postaciach, a mianowicie jako rodzina zastępcza (spokrewniona, niezawodowa, zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna) oraz jako rodzinny dom dziecka.
Jedną z form wspierania rodziny, w której występują trudności w wypełnieniu funkcji opiekuńczo-wychowawczych jest tzw. praca z rodziną, w ramach której ważną rolę pełni asystent rodziny. Pracownik socjalny po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego oraz po dokonaniu analizy sytuacji danej rodziny może stwierdzić konieczność przydzielenia rodzinie asystenta rodziny. Jeśli wniosek o przyznanie asystenta rodziny zostanie pozytywnie rozpoznany przez kierownika ośrodka pomocy społecznej albo dyrektora centrum usług społecznych, asystent rodziny rozpocznie prowadzenie pracy z rodziną w miejscu jej zamieszkania lub w miejscu wskazanym przez tę rodzinę.
W sytuacji gdy rodzinie występują trudności w wypełnieniu funkcji opiekuńczo-wychowawczych wójt (burmistrz, prezydent miasta) zobowiązany jest zapewnić jej wsparcie, które obejmuje w szczególności:
1. analizę sytuacji rodziny i środowiska rodzinnego oraz przyczyn kryzysu w rodzinie;
2. wzmocnienie roli i funkcji rodziny;
3. rozwijanie umiejętności opiekuńczo-wychowawczych rodziny;
4. podniesienie świadomości w zakresie planowania oraz funkcjonowania rodziny;
5. pomoc w integracji rodziny;
6. przeciwdziałanie marginalizacji i degradacji społecznej rodziny;
7. dążenie do reintegracji rodziny.
Wspieranie rodziny może być realizowane w jednej z dwóch form, a mianowicie jako praca z rodziną lub pomoc w opiece i wychowaniu dziecka. Praca z rodziną, jako forma wspierania rodziny należy do zadań gminy, które najczęściej jest realizowane za pośrednictwem ośrodka pomocy społecznej albo centrum usług społecznych.
W ramach kontynuacji tematu pieczy zastępczej, w niniejszym wpisie zajmiemy się kwestią regulacji prawnych związanych ze sprawowaniem pieczy zastępczej nad dzieckiem niepełnosprawnym. Przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w pewnych aspektach trochę inaczej regulują sytuację małoletniego z orzeczeniem o niepełnosprawności, który jest umieszczany w pieczy zastępczej. Poniżej przedstawimy czego dotyczą te różnice.
Piecza zastępcza polega na wspieraniu rodziny, w której dochodzi do dysfunkcji w zakresie sprawowania władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi. Celem tej pieczy jest przede wszystkim zapewnienie czasowej opieki nad dziećmi w przypadkach gdy ich rodzice nie mogą jej prawidłowo sprawować. Regulacje na ten temat znajdują się w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, a także w ustawie z dnia 09 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W dzisiejszym poście skupimy się na jednej kwestii, a mianowicie na tym komu może zostać powierzona piecza zastępcza.
Właściciel może podwyższyć czynsz albo inne opłaty za używanie lokalu, wypowiadając jego dotychczasową wysokość, najpóźniej na koniec miesiąca kalendarzowego, z zachowaniem terminów wypowiedzenia. Termin wypowiedzenia wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu wynosi 3 miesiące, chyba że strony w umowie ustalą termin dłuższy. Wypowiedzenie wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu powinno być pod rygorem nieważności dokonane na piśmie.
W ramach umowy najmu właściciel lokalu udostępnianego najemcy ma określony zakres obowiązków związanych z tą nieruchomością. Regulują je przepisy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz przepisy zawarte w Kodeksie cywilnym. W razie konfliktu między stronami umowy najmu tj. wynajmującym oraz najemcą, warto wiedzieć czego można od właściciela mieszkania wymagać.
Do obowiązków wynajmującego należą następujące kwestie:
1) wydanie najemcy lokalu mieszkalnego w stanie przydatnym do umówionego użytku,
2) zapewnienie sprawnego działania istniejących instalacji i urządzeń związanych z budynkiem, umożliwiających najemcy korzystanie z wody, paliw gazowych i ciekłych, ciepła, energii elektrycznej, dźwigów osobowych oraz innych instalacji i urządzeń stanowiących wyposażenie lokalu i budynku określonych odrębnymi przepisami,
Zgodnie z ustawą z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego nie później niż na miesiąc naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego, właściciel może wypowiedzieć stosunek prawny, jeżeli lokator jest w zwłoce z zapłatą czynszu, innych opłat za używanie lokalu lub opłat niezależnych od właściciela pobieranych przez właściciela tylko w przypadkach, gdy lokator nie ma zawartej umowy bezpośrednio z dostawcą mediów lub dostawcą usług, co najmniej za trzy pełne okresy płatności pomimo uprzedzenia go na piśmie o zamiarze wypowiedzenia stosunku prawnego i wyznaczenia dodatkowego, miesięcznego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności.
Prawo lokatora zostały uregulowane w Kodeksie cywilnym oraz w ustawie z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.
Do najważniejszych uprawnień lokatora należą:
1) prawo do używanie lokalu, używać lokalu może nie tylko najemca, ale również osoby przez niego wskazane;
2) możliwość żądania odpowiedniego obniżenia czynszu za czas trwania wad, jeżeli lokal ma wady, które ograniczają jego przydatność;
3) możliwość wypowiedzenia najmu bez zachowania terminówwypowiedzenia, jeżeli wady najętego lokalu są tego rodzaju, że zagrażają zdrowiu najemcy lub jego domowników;
Przesłanki uzyskania zasiłku dla bezrobotnych ustawodawca określił w ustawie z dnia 20.04.2004r o promocji zatrudnieni i instytucjach rynku pracy. Zasiłek dla bezrobotnych, zwany także „kuroniówką” - nawa pochodzi od inicjatora byłego ministra pracy Jacka Kuronia - jest to wsparcie finansowe dla osób, które są bezrobotne i zarejestrowane w Urzędzie Pracy. Zasiłek ten od czerwca 2022r. wynosi 1304,10 złotych. Jednakże w tej wysokości wypłacany jest uprawnionemu przez pierwsze trzy miesiące. W kolejnych miesiącach do zakończenia okresu pobierania zasiłek wynosi 1024,10 zł.
Świadczenie rehabilitacyjne jest to świadczenie wypłacane na wniosek uprawnionego w sytuacji, gdy po skończonym okresie chorobowym i zakończeniu wypłaty zasiłku chorobowego z tego tytułu pracownik nie może jeszcze podjąć pracy zawodowej, albowiem schorzenie wyklucza powrót do pracy. Kwestię świadczenia rehabilitacyjnego reguluje Ustawa o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa. Zgodnie z zawartą w tej ustawie regulacją świadczenie można otrzymywać maksymalnie przez 12 miesięcy, po wyczerpaniu zasiłku chorobowego, gdy z przyczyn zdrowotnych ubezpieczony jest niezdolny do pracy.
Rejestracji dokonać można za pośrednictwem portalu praca.gov.pl. Korzystając z tej platoformy należy dysponować bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą kwalifikowanego certyfikatu. Alternatywnym rozwiązaniem jest dysponowanie na platformie usług administracji publicznej profilem zaufanym. W przypadku elektronicznej rejestracji w PUP-ie, należy pamiętać, że wszystkie wymagane dokumenty muszą być zeskanowane. Jeszcze innym rozwiązaniem jest osobista wizyta w urzędzie pracy i bezpośrednia rejestracja.
Jakie korzyści może uzyskać osoba bezrobotna z zarejestrowania się w Powiatowym Urzędzie Pracy?
- Dzięki rejestracji w urzędzie pracy osoba bezrobotna nabywa uprawnienie do ubezpieczenia zdrowotnego. Ubezpieczenie finansowane jest z budżetu Państwa i uprawnia do bezpłatnego korzystania z opieki zdrowotnej w pełnym zakresie. W przypadku utraty statusu osoby bezrobotnej zachowuje się prawo do opieki medycznej, jeszcze przez 30 dni liczonego od dnia utraty statusu.
- Przywilejem rejestracji jako osoba bezrobotna jest uzyskanie prawa do zasiłku. Jednakże należy mieć na względzie, że w chwili rejestracji w urzędzie pracy sprawdzeniu podlegać będzie fakt, czy dana osoba w przeciągu 18 miesięcy, które poprzedzają rejestrację, przepracowała co najmniej 365 dni i uzyskiwała z tego tytułu co najmniej minimalne wynagrodzenie, od którego odprowadzano składki na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy.
Renta z tytułu niezdolności do pracy wypłacana jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jest to świadczenie, które uprawniony otrzymuje co miesiąc i przyznaje je organ rentowy na jego wniosek. Ustawodawca określił w przepisach prawnych jaka jest wysokość minimalnej renty z tytułu niezdolności do pracy.
Od dnia 1 marca 2022r minimalne świadczenia wynoszą:
a) renta z tytułu niezdolności do pracy - 1338,44 zł
b) renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy - 1003,83 zł
c) renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową i renta rodzinna wypadkowa - 1606,13 zł
d) renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową - 1204,60 zł.
Wysokość powyższych świadczeń w porównaniu ze świadczeniami wypłacanymi przez dniem 1 marca 2022 r. uległa podwyższeniu w związku z coroczną waloryzacją. Ostatni wzrost świadczeń wyniósł ok. 7 %. Informacja o waloryzacji jest przesyłana z urzędu do każdego świadczeniobiorcy.
Jeśli renta z tytułu niezdolności do pracy zostanie ustalona w kwotach niższych niż wskazane powyżej to organ rentowy jest zobligowany do ich podwyższenia z urzędu. Jeśli wypłata świadczenia była wstrzymana, ZUS dokona podwyższenia wysokości renty do poziomu minimalnego świadczenia, automatycznie z chwilą wznowienia wypłaty renty.
Rozwiązanie umowy pożyczki poprzez jej wypowiedzenie nastąpić może według zapisów zawartych w treści umowy. Umowa zwykle określa jaki jest termin wypowiedzenia i ewentualnie jakie są przesłanki, które muszą się ziścić, aby wypowiedzenie mogło zostać złożone drugiej stronie umowy. Z reguły umowa pożyczki wskazuje, że wypowiedzenie umowy powinno nastąpić w formie pisemnej.
W przypadku, gdy pożyczkobiorca spóźni się z zapłatą raty pożyczki w terminie wskazanym w umowie pożyczkodawca wzywa go do zapłaty wskazując termin, po upływie którego może definitywnie umowę wypowiedzieć.
Po upływie okresu wypowiedzenia pożyczkobiorca będzie zobowiązany do zwrotu całej kwoty pożyczki. Oznacza to, że po tym terminie świadczenie stanie się wymagalne, a wierzyciel będzie mógł od tej daty naliczać odsetki ustawowe za opóźnienie jako rekompensatę za brak spełnienia świadczenia w terminie. Poza tym pożyczkodawca będzie miał możliwość skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.
Wystąpienie do sądu cywilnego z roszczeniem o zwrot pożyczki jest ostatecznym krokiem jaki może podjąć pożyczkodawca w razie gdy pożyczkobiorca nie wywiązuje się ze zwrotu przedmiotu pożyczki. Działanie to powinno być poprzedzone wystosowaniem do dłużnika wezwania do zapłaty. Roszczenie pożyczkodawcy – wierzyciela materializuje się, gdy dłużnik nie chce zwrócić pieniędzy. Dłużnik może wprost odmówić zwrotu świadczenia albo unika konfrontacji z roszczeniami wierzyciela - nie odpowiada na wezwanie do zwrotu pieniędzy, czy też nie odbiera telefonu.
Znęcanie się to przestępstwo stanowiące występek spenalizowany w artykule 207 kodeksu karnego. Artykuł ten brzmi następująco:
§ 1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 1a. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą nieporadną ze względu na jej wiek, stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 2. Jeżeli czyn określony w § 1 lub 1a połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1-2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Umowa pożyczki, jak wskazuje art. 720 kodeksu cywilnego, jest to zobowiązanie pożyczkodawcy dotyczące przeniesienia na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Pożyczkobiorca zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.
Przepis dotyczący przedawnienia roszczeń o wydanie przedmiotu pożyczki wskazany jest w art. 722 kodeksu cywilnego, który brzmi następująco:
Roszczenie biorącego pożyczkę o wydanie przedmiotu pożyczki przedawnia się z upływem sześciu miesięcy od chwili, gdy przedmiot miał być wydany.
Przepis ten ma charakter bezwzględnie obowiązujący, ponieważ terminy przedawnienia przewidziane przez ustawę nie mogą być skracane ani przedłużane przez strony czynnością prawną. Wydanie przedmiotu pożyczki nie musi nastąpić wraz z zawarciem umowy pożyczki, ale w takim przypadku z umowy pożyczki musi wynikać obowiązek pożyczkodawcy do wydania przedmiotu pożyczki. W takiej sytuacji pożyczkobiorca ma roszczenie o wydanie przedmiotu pożyczki (czytaj dalej).
W pierwszej kolejności należy zadbać, aby zobowiązanie, które powstaje po udzieleniu pożyczki wobec urzędu skarbowego nie przysporzyło stronom kontraktu kłopotów natury podatkowej. Umowę pożyczki trzeba zgłosić w urzędzie skarbowym siedziby pożyczkobiorcy, a to z uwagi na fakt, że pożyczkobiorca jest zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnej.
Obowiązek podatkowy powstaje bowiem w sytuacji, gdy:
a) umowa pożyczki dotyczy pieniędzy lub rzeczy znajdujących się w Polsce nawet jeżeli przedmiot pożyczki pochodzi z zagranicy,
b) gdy umowa zawarta została w Polsce i pożyczkodawca także mieszka w Polsce.
Przed urzędem skarbowym należy uwiarygodnić przedmiot pożyczki. Stąd najlepszym rozwiązaniem jest przelanie pieniędzy na konto pożyczkobiorcy. Konto bankowe może być prowadzone także przez SKOK-i. W tytule przelewu należy dopisać „umowa pożyczki” lub tylko „pożyczka”. Potwierdzenie przelewu należy załączyć do umowy pożyczki. Przekazania kwoty pożyczki może nastąpić również przekazem pocztowym (czytaj dalej).
Każdemu pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę przysługuje wynagrodzenie. Pracownik nie może się zrzec prawa do wynagrodzenia ani przenieść tego prawa na inną osobę. Oznacza to, że praca nie może być wykonywana za darmo. Jakakolwiek umowa o zrzeczenie się przez pracownika prawa do wynagrodzenia jest nieważna.
Wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie. Wynagrodzenie za pracę płatne raz w miesiącu wypłaca się z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, nie później jednak niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego (odsetki ustawowe należą się od dnia następującego po dniu, w jakim powinna nastąpić zapłata wynagrodzenia). Jeżeli ustalony dzień wypłaty wynagrodzenia za pracę jest dniem wolnym od pracy, wynagrodzenie wypłaca się w dniu poprzedzającym.
Pracownik może żądać przywrócenia do pracy:
1) w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony – jeżeli takie wypowiedzenie jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, pod warunkiem że umowa uległa już rozwiązaniu, a pracownik nie domaga się odszkodowania.
Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu;
2) w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony – jeżeli takie wypowiedzenie jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, pod warunkiem że umowa uległa już rozwiązaniu, a pracownik nie domaga się odszkodowania, jednak takie żądanie przysługuje jedynie:
a) pracownicy w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego,
b) pracownikowi - ojcu wychowującemu dziecko,
c) pracownikowi w okresie korzystania z ochrony stosunku pracy na podstawie przepisów ustawy o związkach zawodowych;
3) w przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony bez wypowiedzenia – jeżeli takie rozwiązania nastąpiło z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, a pracownik nie domaga się odszkodowania;
4) w przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony bez wypowiedzenia – jeżeli takie rozwiązania nastąpiło z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, a pracownik nie domaga się odszkodowania. Jednak żądanie przywrócenia do pracy nie przysługuje, jeśli upłynął już termin, do którego umowa miała trwać, lub gdy przywrócenie do pracy byłoby niewskazane ze względu na krótki okres, jaki pozostał do upływu tego terminu. Wówczas pracownikowi przysługuje jedynie odszkodowanie.