Prawo lokatora zostały uregulowane w Kodeksie cywilnym oraz w ustawie z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.
Do najważniejszych uprawnień lokatora należą:
1) prawo do używanie lokalu, używać lokalu może nie tylko najemca, ale również osoby przez niego wskazane;
2) możliwość żądania odpowiedniego obniżenia czynszu za czas trwania wad, jeżeli lokal ma wady, które ograniczają jego przydatność;
3) możliwość wypowiedzenia najmu bez zachowania terminówwypowiedzenia, jeżeli wady najętego lokalu są tego rodzaju, że zagrażają zdrowiu najemcy lub jego domowników;
4) prawo żądania od wynajmującego dokonywanie napraw lokalu, napraw lub wymiany instalacji i elementów wyposażenia technicznego w zakresie nieobciążającym najemcy, a zwłaszcza:
a) napraw i wymiany wewnętrznych instalacji: wodociągowej, gazowej i ciepłej wody - bez armatury i wyposażenia, a także napraw i wymiany wewnętrznej instalacji kanalizacyjnej, centralnego ogrzewania wraz z grzejnikami, instalacji elektrycznej, anteny zbiorczej - z wyjątkiem osprzętu,
b) wymiany pieców grzewczych, stolarki okiennej i drzwiowej oraz podłóg, posadzek i wykładzin podłogowych, a także tynków;
5) prawo żądania od wynajmującego:
a) utrzymanie w należytym stanie, porządku i czystości pomieszczeń i urządzeń budynku, służących do wspólnego użytku mieszkańców, oraz jego otoczenia;
b) dokonywanie napraw budynku, jego pomieszczeń i urządzeń, o których mowa w lit. a, oraz przywrócenie poprzedniego stanu budynku uszkodzonego;
6) jeżeli lokator jest uprawniony do odpłatnego używania lokalu, wypowiedzenie przez wynajmującego najmu może nastąpić tylko z przyczyn wskazanych w ustawie z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (np. lokator wynajął, podnajął albo oddał do bezpłatnego używania lokal lub jego część bez wymaganej pisemnej zgody właściciela albo pomimo pisemnego upomnienia nadal używa lokalu w sposób sprzeczny z umową lub niezgodnie z jego przeznaczeniem lub zaniedbuje obowiązki, dopuszczając do powstania szkód, lub niszczy urządzenia przeznaczone do wspólnego korzystania przez mieszkańców albo wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali).