Blog

• Testament ustny – w sytuacjach wyjątkowych, takich jak zagrożenie śmiercią spadkodawcy, możliwe jest sporządzenie testamentu ustnego w obecności co najmniej trzech świadków. Aby potwierdzić treść testamentu ustnego, jeden z świadków lub osoba trzecia spisuje oświadczenie spadkodawcy w ciągu roku od jego złożenia, podając datę i miejsce oświadczenia oraz sporządzenia pisma. Pismo musi zostać podpisane przez spadkodawcę oraz dwóch świadków, lub przez wszystkich świadków. W przypadku, gdy treść testamentu ustnego nie została potwierdzona w opisany sposób, można ją stwierdzić w ciągu sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku na podstawie zgodnych zeznań świadków złożonych przed sądem. Jeżeli przesłuchanie jednego ze świadków jest niemożliwe lub napotyka istotne trudności, sąd może zaakceptować zgodne zeznania dwóch świadków
• Testament podróżny – podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym testament może być sporządzony przed dowódcą statku lub jego zastępcą w obecności dwóch świadków. Dowódca lub zastępca zapisuje wolę spadkodawcy, podając datę sporządzenia testamentu, a następnie odczytuje ją spadkodawcy, po czym wszyscy podpisują dokument. Jeśli spadkodawca nie może podpisać testamentu, należy wskazać powód braku podpisu. Jeśli zachowanie tej formy jest niemożliwe, można sporządzić testament ustny.
• Testament wojskowy – jest to specjalna forma testamentu określona w przepisach rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej.

W przypadku testamentu własnoręcznego lub notarialnego obecność świadków nie jest wymagana.

Kto nie może być świadkiem przy sporządzaniu testamentu?

Zgodnie z art. 956 i 957 Kodeksu cywilnego, istnieje kilka kategorii osób, które nie mogą pełnić roli świadka przy sporządzaniu testamentu. Są to:

1. osoby, które nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych,
2. osoby niewidome, głuche lub nieme,
3. osoby, które nie potrafią czytać ani pisać,
4. osoby, które nie znają języka, w którym spadkodawca sporządza testament,
5. osoby skazane prawomocnym wyrokiem sądowym za fałszywe zeznania.

Dodatkowo, świadkiem nie może być osoba, która:

• Korzysta z jakiejkolwiek korzyści przewidzianej w testamencie.
• Jest małżonkiem osoby, która ma być beneficjentem testamentu, lub jej krewnym lub powinowatym pierwszego i drugiego stopnia lub osobą pozostającą z nią w stosunku przysposobienia.

Jeżeli świadkiem była jedna z wymienionych osób, nieważne staje się tylko postanowienie testamentu, które przynosi korzyść tej osobie lub jej małżonkowi, krewnym lub powinowatym pierwszego lub drugiego stopnia, bądź osobie pozostającej z nią w stosunku przysposobienia. 

Jeśli jednak z treści testamentu lub okoliczności wynika, że bez nieważnego postanowienia spadkodawca nie sporządziłby testamentu w takiej formie, całość testamentu może zostać uznana za nieważną.

Zasadniczo testament sporządzony z naruszeniem przepisów jest nieważny. Jeśli w roli świadka wystąpi osoba wykluczona z pełnienia tej funkcji, testament może zostać uznany za nieważny w całości lub w części. W przypadku, gdy w składzie świadków znajdowała się osoba mająca interes prawny w testamencie, może to prowadzić do podważenia wiarygodności całego dokumentu.