Numer PESEL może zostać wykorzystany przez oszustów do wyłudzenia kredytu lub zawarcia niechcianej umowy. Każdy może zastrzec swój numer PESEL, aby chronić się przed nieautoryzowanym wykorzystaniem danych. Jest to narzędzie w walce z kradzieżą tożsamości. Od 1 czerwca 2024 r. banki oraz inne instytucje finansowe mają obowiązek sprawdzić, czy numer PESEL jest zastrzeżony, zanim udzielą kredytu lub pożyczki.
Dlaczego warto zastrzec numer PESEL?
1. Ochrona przed wyłudzeniem kredytu – banki i instytucje finansowe nie udzielą kredytu lub pożyczki na dane osoby, której numer PESEL został zastrzeżony. Przed zawarciem umowy muszą sprawdzić status PESEL w rejestrze.
2. Bezpieczeństwo transakcji notarialnych – notariusze są zobowiązani do sprawdzenia, czy PESEL osoby podpisującej umowę nie jest zastrzeżony. Może to zapobiec np. nielegalnej sprzedaży nieruchomości przez oszusta.
3. Bezpieczeństwo bez dodatkowych kosztów – zastrzeżenie i cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL jest całkowicie bezpłatne i dostępne dla każdego.
Jak zastrzec numer PESEL?
Zastrzeżenia można dokonać na trzy sposoby:
1. Online – przez stronę mObywatel.gov.pl (wymagane jest posiadanie profilu zaufanego, e-dowodu lub aplikacji mObywatel),
2. Osobiście – w urzędzie gminy lub miasta,
3. Listownie – poprzez wysłanie wniosku do urzędu.
Czy można cofnąć zastrzeżenie PESEL?
Tak. Jeśli osoba, która zastrzegła PESEL planuje wziąć kredyt lub pożyczkę, może ona tymczasowo cofnąć zastrzeżenie, a następnie – po załatwieniu sprawy w banku - ponownie je aktywować. Można to zrobić w taki sam sposób jak zastrzeżenie – online, osobiście lub listownie.
Po cofnięciu zastrzeżenia PESEL staje się „aktywny”. Nie ma ograniczeń czasowych – można ponownie zastrzec numer PESEL od razu po cofnięciu.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania skutków kradzieży tożsamości (Dz.U. 2023 poz. 1394).