Blog
Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r., poz. 725) - dalej jako „ustawa”, określa zasady podwyższania czynszu albo innych opłat za używanie lokalu.
Zgodnie z art. 8a ust. 1 ustawy, właściciel może podwyższyć czynsz albo inne opłaty za używanie lokalu, wypowiadając jego dotychczasową wysokość, najpóźniej na koniec miesiąca kalendarzowego, z zachowaniem terminów wypowiedzenia. Termin wypowiedzenia wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu wynosi 3 miesiące, chyba że strony w umowie ustalą termin dłuższy. W zakresie formy, wypowiedzenie wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu powinno być pod rygorem nieważności dokonane na piśmie.
Przedsiębiorca zarejestrowany w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) może zawiesić działalność gospodarczą pod warunkiem, że nie zatrudnia pracowników. Z prawa do zawieszenia działalność gospodarczej może skorzystać także przedsiębiorca zatrudniający wyłącznie pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie wychowawczym lub urlopie rodzicielskim niełączących korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu. W przypadku zakończenia korzystania z urlopów lub złożenia przez pracownika wniosku dotyczącego łączenia korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu, pracownik ma prawo do wynagrodzenia jak za przestój, określonego przepisami prawa pracy, do zakończenia okresu zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej.
Praca w godzinach nadliczbowych to praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także pracę wykonywaną ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy.
Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna tylko w razie:
1) konieczności prowadzenia akcji ratowniczej dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego albo dla ochrony mienia lub usunięcia awarii oraz
2) szczególnych potrzeb pracodawcy. Pracownik jest zobowiązany do pracy w godzinach nadliczbowych, jeżeli praca ta została zarządzona przez upoważnionych przełożonych.
Kwestie wysokości minimalnego wynagrodzenie w 2024 r. reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 września 2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r.
Od dnia 1 stycznia 2024 r.:
1) minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4.242 zł brutto,
2) minimalna stawka godzinowa (minimalna wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług, przysługująca przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi) wynosi 27,70 zł brutto.
Od dnia 1 lipca 2024 r.:
1) minimalne wynagrodzenie za pracę będzie wynosić 4.300 zł brutto,
2) minimalna stawka godzinowa (minimalna wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług, przysługująca przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi) będzie wynosić 28,10 zł brutto.
W związku ze zmianami przepisów prawnych w zakresie praw konsumentów dotyczących dochodzenia roszczeń reklamacyjnych za zakupiony towar od dnia 01 stycznia 2023r. obowiązuje zupełnie nowa regulacja, zawarta w ustawie z dnia 30 maja 2014r. o prawach konsumenta. W przypadku towarów zakupionych przez konsumenta po tej dacie tj. do 01 stycznia br. nie stosuje się już przepisów prawnych o rękojmi zawartych w przepisach Kodeksu cywilnego. Zastosowanie ma nowa instytucja prawna, czyli tzw. niezgodność towaru z umową.
Uznaje się, że towar jest zgodny z umową gdy zgodne z umową są jego:
1. opis, rodzaj, ilość, jakość, kompletność i funkcjonalność, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi - również kompatybilność, interoperacyjność i dostępność aktualizacji
2. przydatność do szczególnego celu, do którego jest potrzebny konsumentowi, o którym konsument powiadomił przedsiębiorcę najpóźniej w chwili zawarcia umowy i który przedsiębiorca zaakceptował
W nawiązaniu do poprzednich wpisów przypomnijmy, że w związku ze zmianami przepisów prawnych w zakresie praw konsumentów dotyczących dochodzenia roszczeń reklamacyjnych za zakupiony towar od dnia 01 stycznia 2023r. obowiązuje zupełnie nowa regulacja, zawarta w ustawie z dnia 30 maja 2014r. o prawach konsumenta. W przypadku towarów zakupionych przez konsumenta po tej dacie nie stosuje się już przepisów prawnych o rękojmi zawartych w przepisach Kodeksu cywilnego. Zastosowanie ma nowa instytucja prawna, czyli tzw. niezgodność towaru z umową. Na mocy nowej regulacji konsument – razie konieczności dokonania reklamacji towaru jako niezgodnego z umową – ma on następujące uprawnienia:
I. Naprawa/ wymiana:
Jeżeli towar jest niezgodny z umową, konsument może żądać jego naprawy lub wymiany.
Przedsiębiorca może dokonać wymiany, gdy konsument żąda naprawy, lub przedsiębiorca może dokonać naprawy, gdy konsument żąda wymiany, jeżeli doprowadzenie do zgodności towaru z umową w sposób wybrany przez konsumenta jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów dla przedsiębiorcy. Jeżeli naprawa i wymiana są niemożliwe lub wymagałyby nadmiernych kosztów dla przedsiębiorcy, może on odmówić doprowadzenia towaru do zgodności z umową.
Przy ocenie nadmierności kosztów dla przedsiębiorcy uwzględnia się wszelkie okoliczności sprawy, w szczególności znaczenie braku zgodności towaru z umową, wartość towaru zgodnego z umową oraz nadmierne niedogodności dla konsumenta powstałe wskutek zmiany sposobu doprowadzenia towaru do zgodności z umową.
Zdarzają się sytuacje, gdy rodzice z różnych powodów uniemożliwiają lub utrudniają kontakty dzieci z dziadkami. Bardzo często ma to miejsce po rozwodzie, zwłaszcza w sytuacji, gdy ex-małżonkowie skłóceni są ze sobą i swoimi rodzinami. Konflikty rodziców, czy też matki z dziadkami nie powinny jednak stanowić podstawy do ograniczania dzieciom z nimi kontaktów. Kontakt z dziadkami to także przywilej wnuków, dlatego też w sytuacji, gdy kontakty dziadków z wnukami są utrudniane, mogą oni wystąpić do sądu z wnioskiem o ich uregulowanie.
Zgodnie z art. 1136 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej jako: „KRO”) przepisy dotyczące regulacji kontaktów rodzica z dzieckiem stosuje się odpowiednio do kontaktów rodzeństwa, dziadków, powinowatych w linii prostej, a także innych osób, jeżeli sprawowały one przez dłuższy czas pieczę nad dzieckiem. Sposób uregulowania kontaktów dziadków z wnukami uzależniony jest od wielu czynników. Do najważniejszych z nich należą m. in.: wiek dziecka, odległość miejsca zamieszkania dziecka od miejsca zamieszkania dziadków czy też związek emocjonalny dziadków z dzieckiem. Forma kontaktów powinna zostać wskazana przez dziadków w składanym do sądu wniosku. Kontakty te nie muszą przybierać wyłącznie formy osobistych kontaktów z dzieckiem – czy to w jego miejscu zamieszkania, czy w miejscu zamieszkania dziadków. Kontakty mogą być realizowane także z wykorzystaniem urządzeń do komunikacji na odległość w tym korespondencji listowej oraz narzędzi komunikacji elektronicznej. (wiadomości tekstowych, komunikatorów, jak np.: Skype, Messenger, Zoom).
Ubojowi na terenie gospodarstwa w celu produkcji mięsa na użytek własny poddaje się cielęta w wieku do dwunastego miesiąca życia, świnie, owce i kozy, drób, zajęczaki oraz zwierzęta dzikie utrzymywane w warunkach fermowych (np. jelenie, daniele).
Zwierzęta muszą być zdrowe i nie mogą pochodzić z gospodarstwa lub obszaru podlegającego ograniczeniom, nakazom lub zakazom, mającym zastosowanie do danych zwierząt ze względu na chorobę zakaźną zwierząt. Jeśli zwierzęta były leczone ubój jest możliwy po upływie okresu karencji określonego dla użytego produktu leczniczego weterynaryjnego lub produktu leczniczego.
W celu produkcji mięsa na użytek własny możliwy jest również ubój zwierząt zdrowych, które uległy wypadkowi, a z uwagi na stan tych zwierząt i względy dobrostanu konieczny jest jak najszybszy ich ubój.
W związku ze zmianami przepisów prawnych w zakresie praw konsumentów dotyczących dochodzenia roszczeń reklamacyjnych za zakupiony towar od dnia 01 stycznia 2023r. obowiązuje zupełnie nowa regulacja, zawarta w ustawie z dnia 30 maja 2014r. o prawach konsumenta. Jednakże z uwagi na to, że prawo nie działa wstecz, w przypadku towarów zakupionych przed datą 1 stycznia 2023r. nadal obowiązują zasady reklamacji z tytułu rękojmi tj. art. 556, art. 560, art. 561 Kodeksu cywilnego. Pamiętajmy, że rękojmia obowiązuje 2 lata od daty wydania towaru, dlatego „stare” przepisy prawne mogą mieć zastosowanie jeszcze w 2024r.
Umowa deweloperska została uregulowana w ustawie z dnia 20 maja 2021 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym. Umowa ta określa prawa i obowiązki stron w procesie inwestycyjnym.
Umowa deweloperska to umowa zawierana między nabywcą – konsumentem a deweloperem – przedsiębiorcą. W umowie tej deweloper zobowiązuje się do:
1) wybudowania budynku (wielomieszkaniowego) oraz ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia własności tego lokalu oraz praw niezbędnych do korzystania z tego lokalu na nabywcę albo
2) zabudowania nieruchomości gruntowej stanowiącej przedmiot własności lub użytkowania wieczystego domem jednorodzinnym i przeniesienia na nabywcę własności tej nieruchomości lub użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności domu jednorodzinnego na niej posadowionego stanowiącego odrębną nieruchomość lub przeniesienia ułamkowej części własności tej nieruchomości wraz z prawem do wyłącznego korzystania z części nieruchomości służącej zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych.
Wypowiedzenie przez właściciela stosunku prawnego uprawniającego do odpłatnego używania lokalu może nastąpić tylko z przyczyn określonych w ustawie z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.
Ustawa wprowadza zatem ograniczenie swobody wypowiadania umów przez właścicieli lokali – nie jest dopuszczalne rozwiązanie tego stosunku prawnego z innych przyczyn, niż tylko te wskazane w ustawie. Stosownie do przepisów tej ustawy wypowiedzenie przez właściciela stosunku prawnego lokatorowi może nastąpić tylko z przyczyn ściśle określonych w tej ustawie.
Wypowiedzenie powinno być pod rygorem nieważności dokonane na piśmie oraz określać przyczynę wypowiedzenia.
15 listopada 2023 r. weszła w życie ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1615), która zmieniła m.in. przepisy spadkowe.
Uznanie za niegodnego dziedziczenia
Dotychczas spadkobierca mógł być uznany przez sąd za niegodnego, jeżeli:
1) dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy;
2) podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności;
3) umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego
Kiedy możemy otrzymać zwrot wkładu mieszkaniowego?
Wkład mieszkaniowy stanowi formę uczestnictwa członka spółdzielni mieszkaniowej w pokrywaniu kosztów budowy budynku (lokalu). Wniesienie wkładu umożliwia nadto członkowi spółdzielni uzyskanie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu (art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych).
Jeżeli część wkładu mieszkaniowego została sfinansowana z zaciągniętego przez spółdzielnię kredytu na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu, osoba ze spółdzielczym prawem do lokalu mieszkalnego jest obowiązana uczestniczyć w spłacie tego kredytu wraz z odsetkami w części przypadającej na jej lokal.
Wpływ upadłości na majątek małżonków reguluje m. in. przepis art. 124 ustawy – Prawo upadłościowe, który stanowi, że z dniem ogłoszenia upadłości jednego z małżonków ustaje wspólność ustawowa małżeńska, a majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości. Regulacja ta dotyczy nie tylko osób fizycznych, ale także przedsiębiorców, osób prowadzących działalność w formie spółki cywilnej, wspólników osobowych spółek handlowych (którzy ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym majątkiem) oraz wspólników spółki partnerskiej. Podobne unormowanie zawiera art. 53 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Ustawa z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego przyznaje prawo pierwokupu nieruchomości rolnej dzierżawcy oraz Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa (dalej KOWR).
Prawo pierwokupu oznacza pierwszeństwo kupna oznaczonej rzeczy na wypadek, gdyby została ona sprzedana osobie trzeciej. Innymi słowy prawo pierwokupu oznacza, że rzecz (w tym przypadku nieruchomość rolna), której dotyczy prawo pierwokupu może być sprzedana wyłącznie pod warunkiem, iż uprawniony (w tym przypadku dzierżawca lub KOWR) nie wykona przysługującego mu prawa pierwokupu.
Prawo pierwokupu znajduje zastosowanie wyłącznie w przypadku sprzedaży nieruchomości rolnej. Jeżeli przeniesienie własności nieruchomości rolnej następuje w wyniku zawarcia umowy innej niż sprzedaż, to dzierżawcy i KOWR nie przysługuje prawo pierwokupu.
Jeśli była ustanowiona dzierżawa, pierwszeństwo do prawa pierwokupu przysługuje dzierżawcy przed KOWR. KOWR uzyskuje prawo pierwokupu nieruchomości rolnej dopiero wówczas, gdy nie było dzierżawcy uprawnionego do pierwokupu albo dzierżawca nie skorzystał ze swojego uprawnienia.
Pozwolenie na budowę to nic innego jak decyzja administracyjna zezwalająca na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego. Decyzji wydawana jest po przeprowadzeniu postępowania, w trakcie którego właściwy organ sprawdza, czy planowana inwestycja i obiekt mający w jej wyniku powstać nie narusza zasad ochrony środowiska, ochrony krajobrazu, zachowania bezpieczeństwa, dóbr kultury narodowej bądź praw osób trzecich. Organ wydaje pozwolenie na budowę lub odmawia wydania takiego pozwolenia.
W polskim porządku prawnym nadal występuje obowiązek meldunkowy. Ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności stanowi, że obowiązek meldunkowy polega m.in. na:
1) zameldowaniu się w miejscu pobytu stałego lub czasowego;
2) wymeldowaniu się z miejsca pobytu stałego lub czasowego.
Pobytem stałym jest zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania.
Pobytem czasowym jest przebywanie bez zamiaru zmiany miejsca pobytu stałego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem lub w tej samej miejscowości, lecz pod innym adresem.
Przepisy Kodeksu pracy (dalej: k.p.) regulują kwestie prawne związane z legalnym zatrudnieniem osób młodocianych tj. osób między 15, a 18 rokiem życia. Wolno zatrudniać tylko tych młodocianych, którzy ukończyli co najmniej ośmioletnią szkołę podstawową i przedstawią świadectwo lekarskie stwierdzające, że praca danego rodzaju nie zagraża ich zdrowiu. Osoby poniżej 15-stego roku życia mogą być zatrudnione w następujących przypadkach:
Osoba, która ukończyła ośmioletnią szkołą podstawową, niemająca 15 lat, może być zatrudniona na zasadach określonych dla młodocianych w roku kalendarzowym, w którym kończy 15 lat.
Osoba, która ukończyła ośmioletnią szkołę podstawową, niemająca 15 lat, z wyjątkiem osoby, o której mowa w punkcie powyżej, może być zatrudniona na zasadach określonych dla młodocianych w celu przygotowania zawodowego w formie nauki zawodu (w tym przypadku wymagane jest uzyskanie zgody przez przedstawiciela ustawowego lub opiekuna prawnego tej osoby oraz uzyskania pozytywnej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej)
Osoba, która nie ukończyła ośmioletniej szkoły podstawowej, niemająca 15 lat, może być zatrudniona na zasadach określonych dla młodocianych w celu przygotowania zawodowego w formie przyuczenia do wykonywania określonej pracy (w tym przypadku wymagane jest uzyskanie zgody przez przedstawiciela ustawowego lub opiekuna prawnego tej osoby oraz uzyskania pozytywnej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej, a także zezwolenie dyrektora ośmioletniej szkoły podstawowej, w której obwodzie mieszka ta osoba, na spełnianie obowiązku szkolnego poza szkołą.).
Na wstępie niniejszego wpisu należy wyjaśnić kim w rozumieniu obecnie obowiązujących przepisów jest nieletni. Kwestię tę reguluje art 1 ustawy z dnia 09 czerwca 2022r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich. Z nieletniego uznawana jest osoba:
która nie ukończyła 10 lat i nie jest pełnoletnia – w postępowaniach w sprawach o demoralizację,
która dopuściła się czynu karalnego po ukończeniu 13 lat, ale przed ukończeniem 17 lat – w postępowaniach w sprawach o czyny karalne,
względem której są wykonywane orzeczone środki wychowawcze, środki lecznicze lub środki poprawcze, nie dłużej niż do ukończenia 21 lat, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Czyny karalne, jakich może dopuścić się nieletni dzieli się na dwa rodzaje:
1. przestępstwo lub przestępstwo skarbowe
2. wykroczenie lub wykroczenie skarbowe.
Tzw. postępowanie w sprawach nieletniego wszczynane jest przez sąd rodzinny, jeśli nieletni wykazuje przejawy demoralizacji lub dopuścił się czynu karalnego. Postępowanie wszczyna wydanie postanowienia wskazującego osobę nieletniego oraz przedmiot postępowania. To orzeczenie należy doręczyć stronom oraz ujawnionemu pokrzywdzonemu wraz z pouczeniem o przysługujących im prawach. W przypadku wszczęcia postępowania w sprawie nieletniego, który nie ma miejsca zamieszkania albo miejsca pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej i jest obywatelem państwa obcego, sąd rodzinny zawiadamia właściwy urząd konsularny lub właściwe przedstawicielstwo dyplomatyczne.
Osoba, która po osiągnięciu pełnoletności, opuszcza rodzinę zastępczą (lub rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo – wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną) prawo przewiduje szereg rodzajów wsparcia. Warunkiem uzyskania pomocy jest uprzednie umieszczenie w pieczy zastępczej na mocy orzeczenia sądu.
Formy pomocy:
1. pomoc na kontynuowanie nauki
2. pomoc na usamodzielnienie
3. pomoc na zagospodarowanie
4. pomoc prawna i psychologiczna.