Blog

Stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w rozdziale 2 tej ustawy. Mogą to być następujące przyczyny:
zaległości płatności za okres co najmniej 6 miesięcy,
rażące lub uporczywe wykraczanie właściciela lokalu korzystającego ze swojego lokalu przeciwko obowiązującemu porządkowi domowemu,
niewłaściwe zachowanie właściciela lokalu czyniące korzystanie z innych lokali lub nieruchomości wspólnej uciążliwym.

Wygaśnięcie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego może nastąpić wyłącznie w drodze prawomocnego orzeczenia sądu.

Stosownie do art. 11 ust. 21 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych – w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej kwotę stanowiącą równowartość wartości rynkowej zajmowanego przez nią lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu. W przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, który nie podlega zbyciu w drodze przetargu, spółdzielnia zwraca osobie uprawnionej wniesiony wkład mieszkaniowy albo jego część, zwaloryzowany według wartości rynkowej lokalu. W rozliczeniu tym nie uwzględnia się wówczas długu obciążającego członka spółdzielni z tytułu przypadającej na niego części zaciągniętego przez spółdzielnię kredytu na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu wraz z odsetkami.

Z kolei, stosownie do art. 11 ust. 22 cytowanej ustawy, z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową w części przypadającej na dany lokal mieszkalny, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat eksploatacyjnych i opłat związanych z utrzymaniem nieruchomości, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu.

Zwrot wkładu mieszkaniowego a podatek dochodowy

Cała kwota przypisana byłemu członkowi przez spółdzielnię mieszkaniową tytułem wkładu mieszkaniowego stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Opodatkowaniu podlega jednak tylko nadwyżka pomiędzy kwotą zwróconego wkładu mieszkaniowego a nominalną wartością wniesionego wkładu mieszkaniowego. Kwota zwróconego byłemu członkowi spółdzielni zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego do wysokości uprzednio wniesionego wkładu korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na mocy art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 8 grudnia 2020 r., 0113-KDIPT2-2.4011.735.2020.2.AKU).

Po zakończeniu roku kalendarzowego spółdzielnia mieszkaniowa ma obowiązek wydać informację PIT-11 osobom, którym w zakończonym roku rozliczeniowym zwróciła wniesiony przez nich wkład mieszkaniowy. Informacja ta zawiera wyłącznie uzyskany przez te osoby przychód podlegający opodatkowaniu z tytułu zwróconego w danym roku wkładu mieszkaniowego. Ten przychód winien zostać ujęty w rocznym zeznaniu podatkowym składanym za rok otrzymania zwrotu wkładu mieszkaniowego ze spółdzielni.

Jeżeli zatem spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego ulegnie wygaśnięciu, to opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega jedynie różnica pomiędzy otrzymanym zwrotem (według wartości rynkowej lokalu) a sumą uprzednio wniesionych wkładów lub udziałów.