Blog
Śledztwo, obok dochodzenia stanowi jedną z form postępowania przygotowawczego, stanowiącego pierwszy etap postępowania karnego w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego.
Warunkiem dopuszczalności wszczęcia śledztwa przez organ prowadzący postępowanie przygotowawcze jest istnienie podstawy faktycznej wszczęcia postępowania, wskazanej w art. 303 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego, tj. istnienie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa.
Poza podejrzeniem popełnienia przestępstwa, dla wszczęcia śledztwa niezbędna jest tzw. prawna dopuszczalność ścigania, a więc brak przesłanek ograniczających dopuszczalność wszczęcia postępowania karnego. Wskazane w treści art. 17 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego negatywne przesłanki procesowe to określone stany (sytuacje), których zaistnienie decyduje o niedopuszczalności wszczęcia postępowania karnego.
Postanowienie o wszczęciu śledztwa – czyli procesowy akt organu ścigania, stwierdzający istnienie podstawy materialnej - wydane zostaje z urzędu przez organ prowadzący postępowania przygotowawcze lub na skutek złożonego zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa. Postanowienie o wszczęciu śledztwa wydaje prokurator.
Zgodnie z art. 304 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego społeczny obowiązek zawiadomienia o przestępstwie spoczywa na każdej osobie fizycznej, która dowiedziała się o fakcie popełnienia przestępstwa. Obowiązek społeczny przekształca się w prawny obowiązek zawiadomienia o przestępstwie, jeżeli przepis prawa nakazuje zawiadomienie
o przestępstwie, a zaniechanie tej czynności zagrożone jest sankcją. Ustawa nie reguluje formy złożenia zawiadomienia, można złożyć je zarówno w formie pisemnej, jak i ustnej.
Zgodnie z art. 309 pkt 1 – 5 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego śledztwo prowadzi się w następujących rodzajach spraw:
- w których rozpoznanie w pierwszej instancji należy do właściwości sądu okręgowego;
- o występki - gdy osobą podejrzaną jest sędzia, prokurator, funkcjonariusz Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Ochrony Państwa, Straży Marszałkowskiej, Służby Celno-Skarbowej lub Centralnego Biura Antykorupcyjnego;
- o występki - gdy osobą podejrzaną jest funkcjonariusz Straży Granicznej, Żandarmerii Wojskowej, finansowego organu postępowania przygotowawczego lub organu nadrzędnego nad finansowym organem postępowania przygotowawczego, w zakresie spraw należących do właściwości tych organów lub o występki popełnione przez tych funkcjonariuszy
w związku z wykonywaniem czynności służbowych; - o występki, w których nie prowadzi się dochodzenia;
- o występki, w których prowadzi się dochodzenie, jeżeli prokurator tak postanowi ze względu na wagę lub zawiłość sprawy.