Blog
Dochodzenie, obok śledztwa stanowi jedną z form postępowania przygotowawczego, stanowiącego pierwszy etap postępowania karnego w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego.
Dochodzenie prowadzone jest w sprawach o drobniejsze przestępstwa i jest mniej sformalizowane niż śledztwo. W myśl art. 325a ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego przepisy o wszczęciu śledztwa stosuje się odpowiednio do wszczęcia dochodzenia, co oznacza że warunkiem dopuszczalności wszczęcia dochodzenia przez organ prowadzący postępowanie przygotowawcze jest istnienie podstawy faktycznej wszczęcia postępowania, wskazanej w art. 303 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego, tj. istnienie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa.
Poza podejrzeniem popełnienia przestępstwa, dla wszczęcia dochodzenia niezbędna jest tzw. prawna dopuszczalność ścigania, a więc brak przesłanek ograniczających dopuszczalność wszczęcia postępowania karnego. Wskazane w treści art. 17 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego negatywne przesłanki procesowe to określone stany (sytuacje), których zaistnienie decyduje o niedopuszczalności postępowania karnego.
Postanowienie o wszczęciu dochodzenia wydaje organ prowadzący postępowanie przygotowawcze.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości w sprawie organów uprawnionych obok Policji do prowadzenia dochodzeń oraz organów uprawnionych do wnoszenia i popierania oskarżenia przed sądem pierwszej instancji w sprawach, w których prowadzono dochodzenie, jak również zakresu spraw zleconych tym organom z dnia 22 września 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1725) dochodzenie, obok Policji, prowadzić mogą również:
- organy Inspekcji Handlowej w sprawach o ujawnione przez nie w czasie przeprowadzania kontroli przestępstwa określone w ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz w ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej,
- organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej w sprawach o przestępstwa określone w ustawie z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, w ustawie z dnia 30 marca 2001 r. o kosmetykach oraz w ustawie z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach;
- Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej w sprawach o przestępstwa określone w ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne;
Uprawnienia do wnoszenia i popierania oskarżenia przed sądem pierwszej instancji przysługują także:
- organom Straży Granicznej w sprawach o przestępstwa określone w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, w ustawie z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach,
w ustawie z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz w ustawie z dnia 15 czerwca 2012 r. o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; - Naczelnikowi Urzędu Celno-Skarbowego - w sprawach z zakresu kontroli celno-skarbowej;
- Naczelnikowi Urzędu Skarbowego - w pozostałych sprawach o przestępstwa określone w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości.
Zgodnie z art. 325b § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego dochodzenie prowadzi się w sprawach o przestępstwa należące do właściwości sądu rejonowego:
- zagrożone karą nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności, z tym że w wypadku przestępstw przeciwko mieniu tylko wówczas, gdy wartość przedmiotu przestępstwa albo szkoda wyrządzona lub grożąca nie przekracza 200 000 zł;
- przewidziane w art. 159 k.k. (bójka i pobicie z użyciem niebezpiecznych przedmiotów),
art. 254a k.k. (zakłócenie działania lub uszkodzenie sieci) i art. 262 § 2 k.k. (znieważenie zwłok, prochów lub grobu); - przewidziane w art. 279 § 1 k.k. (kradzież z włamaniem), art. 286 § 1 i 2 k.k. (oszustwo) oraz w art. 289 § 2 k.k (zabór pojazdu), jeżeli wartość przedmiotu przestępstwa albo szkoda wyrządzona lub grożąca nie przekracza 200 000 zł.