Blog
Obowiązek alimentacyjny zostaje nałożony na zobowiązanego przez sąd, ale zazwyczaj nie ma on określonych ram czasowych (wyjątkiem jest płacenie alimentów na rzecz byłego współmałżonka, gdzie okres alimentacyjny jest określony przepisami).
Zgodnie z art. 133 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z dnia 25 lutego 1964 r. (Dz.U. z 2017r., poz. 682 ze zm.) - dalej jako KRO: Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się
Zgodnie z art. 138 KRO: „W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.”
Przez zmianę stosunków rozumie się istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji tj. najczęściej:
usamodzielnienie się uprawnionego – w przypadku, gdy uprawniony uzyskuje własne środki utrzymania, które pozwalają na zaspokojenie jego usprawiedliwionych potrzeb;
zmniejszenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego – np. utrata pracy; wypadek w wyniku którego zobowiązany utracił możliwość zarobkowania
uzyskanie prawomocnego wyroku sądu zaprzeczającego ojcostwu zobowiązanego.
Tym samym jeżeli łożenie na pełnoletnie dziecko jest dla zobowiązanego rodzica nadmiernym uszczerbkiem, związanym z np. wypadkiem lub utratą pracy i niemożliwością (pomimo podejmowanych działań) znalezienia innego zatrudnienia, rodzic może dochodzić sądownie ustalenia nieistnienia obowiązku alimentacyjnego. Zmianą stosunku i w związku z tym podstawą do wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego jest także niedokładnie przez pełnoletnie dziecko starań do samodzielnego utrzymania się. Podstawą do wygaśnięcia przedmiotowego obowiązku jest także zawarcie przez dziecko związku małżeńskiego, znalezienie pełnoetatowej pracy, brak edukacji, czyli uzyskanie przez uprawnionego zdolności do samodzielnego utrzymywania się. Spośród innych zdarzeń można wymienić także zaprzeczenie ojcostwa lub unieważnienie uznania dziecka. Dopuszczalne jest także podniesienie w pozwie, że zobowiązany czyni osobiste starania w wychowanie i utrzymanie dziecka (np. zamieszkując wspólnie), przez co świadczenie obowiązku alimentacyjnego w formie świadczeń pieniężnych straciło na aktualności.
Należy pamiętać, iż do pozwu należy dołączyć dokumenty potwierdzające zasadność zgłoszonego żądania tj. np. faktury/paragony imienne za żywność, paliwo, opłaty za mieszkanie, media, edukację, odzież itp., dokumentację medyczną potwierdzającą aktualną ciężką sytuację finansową zobowiązanego i in.
Właściwość sądu
Pozew o uchylenie obowiązku alimentacyjnego należy złożyć do wydziału rodzinnego i nieletnich sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania pozwanego. Jeżeli pozwany nie ma stałego miejsca zamieszkania, wówczas bierze się pod uwagę miejsce jego pobytu.
Opłata od pozwu
Opłata sądowa od pozwu jest naliczana stosunkowo do wartości przedmiotu sporu, zgodnie z art. 13 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2019r., poz. 785 ze zm.).
Do ustalenia wartości przedmiotu sporu w sprawie o alimenty zastosowanie będzie miał przepis art. 22 Kodeksu postępowania cywilnego. Przepis ten stanowi, iż w sprawach o prawo do świadczeń powtarzających się wartość przedmiotu sporu stanowi suma świadczeń za jeden rok, a jeżeli świadczenia trwają krócej niż rok - za cały czas ich trwania.
Dowód uiszczenia opłaty należy dołączyć do pozwu.
Istotne informacje
Podczas rozprawy sądowej mogą być przesłuchiwani świadkowie wezwani przez powoda.
W przypadku gdy pozew o uchylenie alimentów został złożony z uwagi na zmniejszenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, sąd bierze pod uwagę czy nie nastąpiło ono z jego winy.