Zwierzę jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę. Każde zwierzę wymaga humanitarnego traktowania (art. 1 i 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt). Założenia te legły u podstaw zawartych w ww. ustawie regulacji prawnych dotyczących m.in. obrotu zwierzętami domowymi.
Stosownie do art. 10a ustawy o ochronie zwierząt zabrania się wprowadzania do obrotu zwierząt domowych na targowiskach, targach i giełdach, prowadzenia targowisk, targów i giełd ze sprzedażą zwierząt domowych lub wprowadzania do obrotu psów i kotów poza miejscami ich chowu lub hodowli. Co więcej, ustawa zabrania rozmnażania psów i kotów w celach handlowych. Zakaz ten nie dotyczy hodowli zwierząt zarejestrowanych w ogólnokrajowych organizacjach społecznych, których statutowym celem jest działalność związana z hodowlą rasowych psów i kotów.
Ustawa zabrania nadto puszczania psów bez możliwości ich kontroli i bez oznakowania umożliwiającego identyfikację właściciela lub opiekuna. Nie dotyczy to terenu prywatnego, jeżeli teren ten jest ogrodzony w sposób uniemożliwiający psu wyjście.
Z wymienionymi wyżej zakazami korespondują zakazy związane z nabywaniem zwierząt domowych. Zabronione jest zatem nabywanie zwierząt domowych na targowiskach, targach i giełdach lub psów i kotów poza miejscami ich chowu lub hodowli. Zakaz ten nie dotyczy nabycia psa lub kota od podmiotu prowadzącego schronisko dla zwierząt względnie od organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt.
Niedozwolone jest również oferowanie i sprzedaż psów i kotów w anonsach czy ogłoszeniach internetowych – jest to wykroczenie i podlega karze grzywny lub aresztu (art. 37 ustawy o ochronie zwierząt).
Prowadzenie hodowli psów lub kotów wymaga uzyskania zezwolenia wydanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na planowane miejsce prowadzenia hodowli na wniosek osoby zamierzającej prowadzić taką hodowlę. Obowiązek ten nie dotyczy podmiotów prowadzących schroniska dla zwierząt oraz organizacji społecznych, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, a także zwierząt zarejestrowanych w ogólnokrajowych organizacjach społecznych, których statutowym celem jest działalność związana z hodowlą rasowych psów i kotów.