Blog

Pomimo tego coraz częściej sądy skłaniają się do korzystania z tego typu rozwiązań. Należy zaznaczyć, że ustawa z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tj. – Dz.U. z 2017r., poz. 682; dalej; k.r.i.o.) nie zawiera dosłownie pojęcia opieki naprzemiennej (pieczy naprzemiennej), jednakże znajduje ona swoje oparcie w art. 58 § 1 k.r.i.o. Zgodnie z art. 58 § 1 zd.2 k.r.i.o. sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne
z dobrem dziecka (…). Nie sposób również pominąć regulacji zawartych w Kodeksie postępowania cywilnego, zwanym dalej k.p.c., np. w art. 582 1 § 4 k.p.c., art.756 2 k.p.c., dotyczących opieki naprzemiennej. Przepisy te odnoszą się przede wszystkim do zasad regulujących postępowanie w zakresie uregulowania opieki i kontaktów z dzieckiem. Znamiennym jest to, że do zastosowania tej instytucji jest niezbędne istnienie zgody pomiędzy rodzicami w zakresie sprawowania opieki nad dzieckiem również wyrażające się w tym, że będzie ona wykonywania na przemian. Zatem forma sprawowania w ten sposób opieki nad dzieckiem najpierw musi znaleźć swój wyraz w pisemnym porozumieniu rodziców. Bez ich zgody nie jest możliwe orzeczenie przez sąd takiego rozwiązania co do uregulowania sposobu sprawowania opieki nad dzieckiem. W praktyce konieczne jest spisanie przez rodziców porozumienia, w którym szczegółowo określa się w jaki sposób ma być wykonywana opieka naprzemienna tj. przez jaki okres i na jakich zasadach dziecko ma przebywać u każdego z rodziców. W przypadku braku porozumienia w tej mierze sąd przejmuje inicjatywę w zakresie uksztaltowania sposobu sprawowania opieki. Ważne jest także to aby orzeczenie opieki naprzemiennej przez sąd odbyło się po wysłuchaniu dziecka, jeżeli jego poziom rozwoju daje podstawę do uznania, że rozumie na czym ma polegać czasowe zamieszkiwanie u każdego z rodziców. Forma sprawowania opieki w wyżej wymieniony sposób nie w każdych warunkach życiowych jest możliwa, mam na myśli w tym miejscu odległość jaka dzieli miejsca zamieszkania rodziców. Zatem w tej sytuacji rodzice winni mieszkać blisko siebie, tak aby ich potomek mógł wychowywać się w jednym środowisku, tak aby zmiana domu nie oznaczała zmiany szkoły czy miejsca w którym dziecko uczęszcza na dodatkowe zajęcia. Niezwykle ważne jest to żeby w domu u każdego z rodziców były zapewnione warunki do stałego przebywania dziecka (własny pokój, wyposażenie w rzeczy codziennego użytku). Najważniejsze, jednak jest istnienie współdziałania po stronie rodziców, bowiem orzeczenie opieki naprzemiennej w sytuacji skonfliktowania rodziców jest sprzeczne z dobrem dziecka.

Zalet w tej instytucji należy dopatrywać się w tym, że prawidłowo wykonywana tego rodzaju opieka nad dzieckiem jest wyrazem równoważnego współuczestnictwa rodziców
w wychowywaniu dziecka, zapewnienia każdemu z rodziców możliwości spędzenia
z dzieckiem porównywalnej ilości czasu, co zniweluje pojawienie się w środowisku rodzinnym dziecka „pierwszoplanowego” i „drugoplanowego” rodzica – opiekuna.

Wadą natomiast zastosowania tej formy sprawowania władzy rodzicielskiej, może okazać się iż zaburza (zwykle u małych dzieci) poczucie bezpieczeństwa w wyniku tego, że dziecko nie ma faktycznie jednego miejsca pobytu, stałego środowiska w którym się wychowuje, jest ustawicznie skłaniane do okresowego adoptowania się do odrębnych warunków jakie występują w miejscu zamieszkania matki i ojca.

Praktyka sądowa wskazuje na to, że polskie sądy przychylają się do orzekania w wyżej wymieniony sposób sprawowania pieczy na dzieckiem, gdy strony przedłożą pisemne porozumienie w tym zakresie, a w świetle okoliczności sprawy zgoda rodziców
w sprawowaniu pieczy nad dzieckiem nie budzi wątpliwości.

Wiadomym jest, że piecza naprzemienna powinna być orzekana, z dużą ostrożnością w odniesieniu do konkretnego przypadku, ponieważ sąd orzekający powinien mieć pewność, że rodzice dają gwarancję stałej współpracy we wszystkich sprawach dziecka.