Regulacje kodeksu karnego i kodeksu postępowania karnego umożliwiają dochodzenie świadczenia pieniężnego w związku ze skutkami popełnionego przestępstwa.
Pokrzywdzony, a także prokurator, może aż do zamknięcia przewodu sądowego na rozprawie głównej złożyć wniosek, o którym mowa w art. 46 § 1 Kodeksu karnego. W razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Należy zauważyć, że przepisów prawa cywilnego o możliwości zasądzenia renty nie stosuje się.
Powództwo adhezyjne będące powództwem cywilnym w postępowaniu karnym wytoczyć może każdy podmiot wskazany w art. 49 kodeksu postępowania karnego, a więc: pokrzywdzony będący także osobą prawną, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo. Uprawnionym jest także instytucja państwowa, samorządowa nadto społeczna nawet w braku osobowości prawnej.
Osoba pokrzywdzona przestępstwem może domagać się odszkodowania, zadośćuczynienia w tym postępowaniu.
W zakresie uprawnienia sądu jest także możliwość zasądzenia nawiązki. Maksymalna jej wysokość wynosi 200 tysięcy złotych.
Należy mieć na uwadze fakt, że jeżeli osoba pokrzywdzona przestępstwem uzna, że zasądzone świadczenie w postępowaniu karnym nie stanowi dla niej wystarczającej kompensacji doznanych krzywd i szkód, będzie mogła wystąpić z roszczeniem uzupełniającym na drodze postępowania cywilnego.
Stąd przyznane świadczenie w drodze postępowania karnego nie wyklucza wystąpienia z roszczeniem do sądu cywilnego. Zadośćuczynienie w myśl art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego jest świadczeniem zasądzanym z uwagi na niemajątkowy charakter krzywdy polegający na doznanych cierpieniach psychicznych i fizycznych, czy też stratach moralnych.
Majątkowy charakter roszczenia związany będzie z uzyskaniem odszkodowania stanowiącego rekompensatę za doznane szkody majątkowe, np. za zniszczoną odzież, koszty sprawowanej opieki nad pokrzywdzonym w czasie rekonwalescencji, koszty lekarza, koszty leków, koszty rehabilitacji, utraty zarobków itd.
W przypadku pozostawienia powództwa adhezyjnego przez sąd karny bez rozpoznania ewentualne poniesione koszty cywilne w tym postępowaniu zostaną zaliczone na poczet procesu cywilnego o to samo roszczenie wytoczone przed sąd cywilny.