Blog

Tę kwestię reguluje art. 58 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z tym przepisem jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. Dalsza część tego przepisu reguluje przypadek eksmisji małżonka z lokalu i podziału majątku, ale w niniejszym wpisie nie będziemy tymi kwestiami zajmować.

W razie zgłoszenia wniosku o uregulowanie w wyroku rozwodowym w jaki sposób małżonkowie po rozwodzie będą korzystać ze wspólnego miejsca zamieszkania sąd powinien w toku postępowania zweryfikować jaki jest tytuł prawny małżonków do tego lokalu, w jaki sposób dotychczas było to mieszkanie przez nich wykorzystywane, ile jest w nim pomieszczeń, a także czy mieszkają w nim jeszcze inne osoby (np. dzieci, rodzice itp.). Zwykle w początkowej fazie sąd będzie ustalał czy strony skłonne są dojść w tej kwestii do porozumienia. Każdy z małżonków będzie mógł przedstawić swoją propozycję rozwiązań odnośnie wspólnego korzystania z nieruchomości (np. jaki pokój będzie zajmować każda ze stron, określenie zasad korzystania z części wspólnych).

W uchwale Sądu Najwyższego (cała Izba Cywilna) z dnia 13 stycznia 1978r. zostały w sprawie opatrzonej sygnaturą akt III CZP 30/77, zostały określone wytyczne m.in. w zakresie orzekania w wyroku rozwodowym o wspólnym mieszkaniu, zajmowanym przez małżonków. Teza tej uchwały jest dość obszerna, ale najistotniejsze dla omawianego tematu kwestie są następujące:

1. Regulacja stosunków mieszkaniowych przy rozwodzie ma charakter przejściowy – rozstrzygnięcie obowiązuje do czasu uzyskania przez małżonka oddzielnego lokalu np. do otrzymania lokalu socjalnego lub komunalnego.
2. Nie ma znaczenia jaki jest tytuł prawny lokalu czy jest to współwłasność małżonków czy najem, przydział, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, czy służebność mieszkania.
3. Sąd w rozstrzygnięciu określa jaką część mieszkania przydziela się każdemu z małżonków na czas wspólnego zamieszkiwania w nim.
4. Sąd rozstrzyga o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania jeśli w chwili wydawania wyroku małżonkowie faktycznie razem w nim mieszkają (chyba, że małżonkowie sprzeciwią się rozstrzyganiu o tej kwestii przez sąd).
5. Sąd w sprawie o rozwód nie rozstrzyga o rozliczeniach finansowych małżonków związanych z mieszkaniem. W razie określenia sposobu korzystania przez rozwiedzionych małżonków ze wspólnego mieszkania, za zgodą obu stron sąd może określić wzajemne obowiązki w zakresie płatności czynszu lub innych świadczeń.
6. Rozstrzygnięcie o wspólnych mieszkaniu stron po rozwodzie nie jest zaopatrzone w rygor natychmiastowej wykonalności.
7. Rozstrzygnięcie o wspólnych mieszkaniu stron w wyroku rozwodowym nie podlega dodatkowej opłacie.