„Niebieska Karta” jest to specjalna procedura podejmowana w procesie interwencji służb (tj. przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, oświaty i ochrony zdrowia, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych czy Policji) w przypadku uzasadnionego podejrzenia stosowania przemocy w rodzinie. Celem tej procedury jest zatrzymanie procesu przemocy w rodzinie oraz wdrożenie indywidualnego planu pomocy osobom pokrzywdzonym.
Wszczęcie procedury „Niebieskiej Karty” polega na wypełnieniu formularza „Niebieska Karta”, którą sporządza przedstawiciel wskazanych powyżej służb, gdy w toku podjętych czynności w sprawie pojawi się podejrzenie, iż w danej rodzinie stosowana jest przemoc. Przedstawiciel służby może wszcząć procedurę również na podstawie informacji uzyskanej od lekarza rodzinnego (który np. stwierdzi ślady przemocy), od nauczyciela, pedagoga szkolnego (np. po rozmowie z dzieckiem), czy od przedstawiciela komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. Służby, które interweniowały w sprawie stosowania przemocy w rodzinie mają obowiązek udzielenia pierwszej pomocy pokrzywdzonym, jeżeli zachodzi taka konieczność. Służby socjalne winny udzielić informacji o możliwości uzyskania pomocy psychologicznej, prawnej i pedagogicznej.
W kolejnym etapie procedury „Niebieskiej Karty” osoby dotknięte przemocą zapraszane są na posiedzenie zespołu specjalistów zajmujących się sprawami przemocy w rodzinie działających przy Ośrodku Pomocy Społecznej danej gminy. W tym zespole swoje miejsce piastuje między innymi przedstawiciel gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, przedstawiciele oświaty i służby zdrowia, kuratorzy sądowi i inni. Podstawowym celem spotkania zespołu z osobą pokrzywdzoną jest opracowanie indywidualnego dla niej i jej rodziny programu pomocowego. Co do zasady plan pomocy może ulegać modyfikacjom w zależności od potrzeb i sytuacji osoby i jej rodziny dotkniętej przemocą.
W procedurze „Niebieskiej Karty” uczestniczy również sprawca przemocy. Jednakże nie jest wskazane, aby sprawca oraz ofiara spotykały się w tym samym czasie z zespołem pomocowym. Terminy spotkań osoby pokrzywdzonej i sprawcy z zespołem się nie pokrywają.
Procedura „Niebieskiej Karty” prowadzona jest niezależnie od innych rodzajów postępowań, które mogą toczyć się równolegle (np. postępowanie karne, postępowanie rodzinne czy cywilne).
Gdyby służby uczestniczące w interwencji stwierdziły, że zachodzi podejrzenie popełnienia przestępstwa, mają ustawowy obowiązek poinformować organy ścigania, iż zachodzi prawdopodobieństwo popełnienia czynu zabronionego.
Etap „Niebieskiej Karty” może zostać zakończony, jeżeli zespół pomocowy uzna w rozstrzygnięciu, że nie ma zasadności podejmowania dalszych działań pomocowych, albowiem przemoc w rodzinie ustała w wyniku np. zrealizowania indywidualnego planu pomocy. O pozytywnym zakończeniu procesu informuje się wszystkie podmioty, które były uczestnikami postępowania.