Blog

Na niniejszym blogu znajdziesz krótkie informacje dotyczące najczęściej zadawanych pytań w ramach nieodpłatnej pomocy prawnej. Wpisy na blogu nie stanowią gotowych porad prawnych. Aby uzyskać więcej informacji dotyczących Twojego problemu przyjdź na konsultację prawną (dane adresowe w zakładce:  Kontakt).
środa, Luty 14, 2018, 15:15

 

Zachowek stanowi ułamkową część spadku płatną w pieniądzu, przysługującą dzieciom, wnukom, prawnukom, małżonkowi i rodzicom, którzy zgodnie z przepisami prawa spadkowego dziedziczyliby po zmarłym, ale zostali pominięci w testamencie lub z innych przyczyn nie otrzymali należnego spadku np. gdy spadkodawca przed śmiercią podarował cały swój majątek osobie spoza rodziny albo tylko wybranym członkom rodziny, z pominięciem innych. Podstawę prawą dochodzenia zachowku stanowi art. 991 Kodeksu cywilnego.

 

Przykład nr 1: Pan Jacek miał żonę Jadwigę oraz dwóch synów Teofila i Józefa. Pan Jacek miał również siostrzeńca Daniela, którego od zawsze faworyzował z uwagi na jego pracowitość i sumienność. Pan Jacek miał żal do swoich synów, że ci nie angażują się w pomoc w prowadzeniu rodzinnego biznesu - zakładu stolarskiego. W małżeństwie Pana Jacka i Pani Jadwigi zaczęły narastać nieporozumienia, wynikające z podejrzeń Pana Jacka, że żona go zdradza. Pan Jacek napisał testament, w którym życzył sobie, aby cały spadek po nim dziedziczył siostrzeniec Daniel. W testamencie Pan Jacek nie wyjaśnił z jakich powodów pominął w testamencie żonę i synów. Wkrótce po sporządzeniu testamentu Pan Jacek nagle zmarł, a jego testament został ujawniony rodzinie. W podanym przykładzie, zarówno żona Pana Jacka jak i jego synowie mogą domagać się od siostrzeńca zapłaty zachowku odpowiadającego ułamkowej części spadku, który dziedziczyliby gdyby Pan Jacek nie sporządził testamentu.

Przykład nr 2: Pan Jacek, będący po rozwodzie, związał się z nową partnerką – Panią Beatą.
Z małżeństwa Pan Jacek miał jedno dziecko - syna Tomasza. Po kilku latach nieformalnego związku, Pan Jacek i Pani Beata udali się wspólnie do notariusza i sporządzili umowę darowizny, w ramach której Pan Jacek podarował Pani Beacie swoje mieszkanie (główny składnik swojego majątku). Wkrótce potem Pan Jacek zmarł z powodu choroby nowotworowej. Po śmierci Pana Jacka syn Tomasz uzyskał postanowienie sądu które stwierdzało, że jest on spadkobiercą po zmarłym ojcu. Na podstawie sądowego postanowienia Pan Tomasz złożył wniosek o wpisanie w księdze wieczystej swojej osoby jako nowego właściciela mieszkania. Wówczas Pan Tomasz zorientował się, że w treści księgi wieczystej jako właściciel lokalu widnieje Pani Beata, jako osoba obdarowana. Panu Tomaszowi przysługuje w takiej sytuacji uprawnienie do żądania od Pani Beaty zachowku, czyli w praktyce zapłaty ułamkowej części wartości mieszkania. Pan Tomasz mógłby również podjąć próbę podważenia umowy darowizny uczynionej przez ojca. Jednak w takim wypadku Pan Tomasz powinien udowodnić w toku postępowania sądowego okoliczności, które przemawiają za unieważnieniem sporządzonej umowy, np. okoliczność, że podpisując umowę darowizny jego ojciec był w stanie wyłączającym świadome podejmowanie decyzji, ponieważ w tamtym czasie chorował i przyjmowane silne leki.

Domagając się zachowku możemy żądać zapłaty połowy tego co otrzymalibyśmy, gdyby do sporządzenia testamentu lub darowizny w ogóle nie doszło. Osoby małoletnie oraz trwale niezdolne do pracy mogą domagać się zachowku w większym rozmiarze tj. zapłaty 2/3 wartości tego, co otrzymałyby ze spadku w normalnym toku dziedziczenia.

Celem instytucji zachowku jest realizowanie sprawiedliwości rodzinnej, w sytuacji gdy spadkodawca rozporządził swoim majątkiem w sposób, który krzywdzi członków jego najbliższej rodziny. Poprzez zachowek spadkobiercy uzyskują ochronę swoich interesów nawet gdyby sam spadkodawca ich pominął. Warto jednak zaznaczyć, że spadkodawca ma możliwość pozbawienia rodziny prawa do zachowku poprzez tzw. wydziedziczenie. W tym celu spadkodawca winien zaznaczyć w testamencie wprost, że wydziedzicza członków/członka rodziny i wskazać co najmniej jedną z ustawowych przyczyn wydziedziczenia. Zatem wracając do przykładu nr 1, gdyby Pan Jacek napisał w testamencie wprost, iż wydziedzicza żonę oraz synów, to dochodzenie zapłaty zachowku od siostrzeńca będzie utrudnione. Siostrzeniec może bowiem podjąć próbę obrony zarzutem, że żona i synowie zostali przez Pana Jacka wydziedziczeni.


Brak komentarzy.
(*) Pola obowiązkowe
(c)2016, All Rights Reserved 2016 FUNDACJA TAURUS
Liczba odwiedzin: 19387
Ta strona może korzystać z Cookies.
Ta strona może wykorzystywać pliki Cookies, dzięki którym może działać lepiej. W każdej chwili możesz wyłączyć ten mechanizm w ustawieniach swojej przeglądarki. Korzystając z naszego serwisu, zgadzasz się na użycie plików Cookies.

OK, rozumiem lub Więcej Informacji
Pomoc & Wsparcie
Informacja o Cookies
Ta strona może wykorzystywać pliki Cookies, dzięki którym może działać lepiej. W każdej chwili możesz wyłączyć ten mechanizm w ustawieniach swojej przeglądarki. Korzystając z naszego serwisu, zgadzasz się na użycie plików Cookies.
OK, rozumiem