W polskim prawie cywilnym osobę małoletnią (za taką uważa się osobę, która nie ukończyła 18 lat) reprezentują rodzice lub opiekun prawny ustanowiony przez sąd rodzinny i opiekuńczy.
Stąd z wnioskiem o wydanie dokumentu paszportu dla osoby małoletniej mogą wystąpić rodzice albo opiekun prawny. Wskazać należy, że zgodę na wydanie paszportu dziecku wyrazić muszą oboje rodzice. W przypadku braku zgody jednego z rodziców drugi może wystąpić do sądu rodzinnego i opiekuńczego o wydanie takiej zgody w miejsce niewyrażającego zgody rodzica. Postanowienie sądu w takim wypadku jest zastępczym oświadczeniem i na jego podstawie urząd wyda paszport.
W tym miejscu podnieść należy, że opiekun prawny to osoba ustanowiona dla małoletniego przez sąd opiekuńczy.
Wniosek o wydanie paszportu składać można w dowolnie wybranym punkcie paszportowym w kraju. W przypadku przebywania za granicą wniosek złożyć można u konsula. W powyższych przypadkach nie ma znaczenia miejsce zameldowania.
Wniosek składać należy w wersji papierowej i opatrzony własnoręcznym podpisem. Chyba, że rodzic posiada kwalifikowany podpis elektroniczny, podpis zaufany lub podpis osobisty - wtedy może złożyć wniosek w formie elektronicznej.
Do wniosku należy załączyć:
a) kolorową fotografię dziecka wykonaną w ciągu ostatnich 6 miesięcy, o wymiarach 35x45 mm na jednolitym jasnym tle, odwzorowujący kolor skóry ubiegającego się o dokument,
b) fotografia przedstawiać musi tę osobę, w pozycji frontalnej z twarzą ujętą od wierzchołka głowy do górnej części barków,
c) osoba mająca wrodzoną wadę wzroku może zostać sfotografowana w okularach z ciemnymi szkłami (tutaj przedłożyć należy dokument poświadczający orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności z powodu wrodzonej lub nabytej wady wzroku,
d) pisemną zgodę rodziców lub ustanowionych opiekunów prawnych dziecka na wydanie dokumentu paszportu, nie jest wymagany w przypadku pozbawienia władzy rodzicielskiej rodzica lub jej ograniczenia,
e) orzeczenie sądu rodzinnego w przypadku braku zgody jednego z rodziców,
f) dowód uiszczenia opłaty paszportowej w oryginale,
Składający wniosek rodzice obowiązani są okazać do wglądu przed urzędnikiem ważne dowody osobiste lub dokumenty paszportowe potwierdzające ich tożsamość. W przypadku występowania o paszport przez opiekuna prawnego ten obowiązany jest przedłożyć do wglądu także zaświadczenie sądu rodzinnego o ustanowieniu opieki nad małoletnim.
W sytuacji, gdy małoletni przebywa w rodzinie zastępczej i kontakt z biologicznymi rodzicami jest niemożliwy, to do wniosku o wydanie dokumentu paszportu dołączyć należy analogicznie jak w przypadku braku zgody rodzica orzeczenie sądu rodzinnego zezwalające na wydanie dziecku paszportu.
Należy pamiętać, że dziecko powyżej 5 roku, aż do 18 roku życia musi być obecne przy składaniu wniosku o wydanie dla niego paszportu. Natomiast odbioru dokumentu dokonać może każdy z rodziców lub opiekun.
Jeżeli dziecko ukończyło 13 lat to na wniosku paszportowym w ramce pod fotografią składa własnoręcznie podpis.
Opłaty od wniosku są zróżnicowane.
Osoba małoletnia, która w dniu składania wniosku paszportowego nie ukończyła 13 lat ponosi opłatę w kwocie
- 30 zł
- 15 zł - w przypadku przedłożenia karty dużej rodziny,
W przypadku ukończenia 13 lat, ale nie ukończenia 18 lat życia opłata wynosi:
- 70 zł
- 35 zł – w przypadku przedłożenia karty dużej rodziny,
W przypadku zbiegu tytułów uprawniających do ulgi w opłacie za wydanie paszportu uprawnionemu przysługuje tylko jedna ulga.
Wydanie nowego paszportu przed upływem ważności aktualnego dokumentu z uwagi na utracenie lub zniszczenie z przyczyn zawinionych przez posiadacza skutkuje podwyższoną opłatą o 200 %.
Jednakże wydanie nowego paszportu w miejsce posiadanego z uwagi na:
a) zmianę danych osobowych,
b) zmiana wyglądu posiadacza paszportu,
c) brak miejsca na umieszczenie wiz lub stempli poświadczających przekroczenie granicy,
jest podstawą do obniżonej opłaty.
Opłatę za wydanie dokumentu paszportu dokonać można w urzędzie pocztowym, banku lub przelewem na konto placówki, w której składany jest wniosek z odpowiednim dopiskiem: opłata paszportowa oraz imię i nazwisko ubiegającego się o dokument. W przypadku małoletniego dziecka należy wpisać jego imię i nazwisko.