Legalna definicję umowy pożyczki zawiera art. 720 kc:
§ 1. Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
§ 2. Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.
Umowa pożyczki uważana jest za najprostszą formę kredytowania. Z uwagi na tę właściwość jest ona również jedną z najstarszych i najszerzej rozpowszechnionych w praktyce umów o charakterze kredytowym.
Treścią umowy pożyczki jest wskazanie stron nadto określenie kwoty pieniędzy oraz zobowiązanie się do ich przeniesienia na własność biorącego pożyczkę i wskazanie jednocześnie na obowiązek zwrotu pożyczonych pieniędzy.
Umowa pożyczki ma charakter umowy konsensualnej mówiąc wprost - oznacza to, że już samo złożenie przez strony zgodnych oświadczeń woli powoduje powstanie stosunku prawnego a jej skuteczność nie jest uzależniona od wydania przedmiotu pożyczki. Przekazanie stronie kwoty pieniędzy stanowi element wykonania umowy a nie element jej zawarcia.
Przeniesienie własności przedmiotu pożyczki (przekazanie pieniędzy) może nastąpić w każdym prawem przewidziany sposób. Np. przelew bankowy, wręczenie do rąk pożyczkobiorcy. Ważne, aby biorący pożyczkę uzyskał możność swobodnego dysponowania pieniędzmi.
Innym sposobem na wykonanie umowy pożyczki jest wydanie sumy pożyczki osobie trzeciej oczywiście jeżeli umowa to przewiduje.
Stroną umowy pożyczki może być zarówno osoba fizyczna, osoba prawna, jak i tzw. ułomna osoba prawna tj. stowarzyszenie zwykłe, wspólnota mieszkaniowa, spółki osobowe itd.
Co do terminu zwrotu, jeżeli umowa pożyczki nie zawiera w treści terminu jej zwrotu to oddanie przedmiotu pożyczki następuje na wyraźne żądanie pożyczkodawcy.
Należy mieć na uwadze, że dla uniknięcia w przyszłości niepotrzebnych sporów zabezpieczać czynność prawną umowy pożyczki pisemnym potwierdzeniem jej zawarcia z podstawowymi essentialia negotii (przedmiotowo istotne elementy treści czynności prawnej) wskazanymi w umowie.