Blog
Nawiązując do poprzedniego wpisu na temat solidarności dłużników, w niniejszym poście poruszymy temat solidarności po stronie wierzyciela (tzw. solidarność czynna). Konstrukcja tej instytucji prawnej jest analogiczna jak przy solidarności dłużników, to znaczy że w tym przypadku po stronie wierzyciela mamy nie jedną, a dwie lub więcej osób lub podmiotów. W konsekwencji jeden dłużnik może spełnić całe świadczenie do rąk jednego z wierzycieli, a zaspokojenie któregokolwiek z kilku wierzycieli spowoduje, że dług wygaśnie względem wszystkich wierzycieli solidarnych (art. 367 § 1 Kodeksu cywilnego).
Solidarność wierzycieli charakteryzuje przede wszystkim to, że to dłużnik jest uprawniony do wyboru wierzyciela , któremu spełni świadczenie. Przy tym podobnie jak w przypadku solidarności biernej dłużnik nie ma narzuconych kryteriów do dokonania tego wyboru. Do momentu ewentualnego wszczęcia postępowania sądowego przez wierzyciela dłużnik może dowolnie dokonać spełnienia świadczenia na rzecz któregokolwiek wierzyciela solidarnego. Dłużnik może spełnić świadczenie na rzecz jednego wierzyciela, na rzecz kilku wybranych wierzycieli albo na rzecz wszystkich łącznie. Spełnienie świadczenia może mieć postać spełnienia świadczenia zgodnie z treścią istniejącego stosunku zobowiązaniowego lub poprzez złożenie określonej sumy do depozytu sądowego, czy poprzez skorzystanie z instytucji potrącenia (w przypadku gdy dłużnik ma wobec wierzyciela swoją wierzytelność).
Bardzo ważne jest to, że swoboda w wyborze wierzyciela solidarnego przez dłużnika jest ograniczona w czasie. Wybór wierzyciela na rzecz którego dłużni może spełnić ciążące na nim zobowiązanie jest możliwy do momentu wytoczenia powództwa przez któregoś z solidarnych wierzycieli. W razie ziszczenia się takich okoliczności dłużnik ma obowiązek spełnić świadczenie do rąk tego wierzyciela, który wystosował pozew do sądu. Powództwo, o którym mowa w tym akapicie może być oczywiście wytoczone przez wszystkich lub kilku wierzycieli. Gdyby jednak zaistniała sytuacja, że pozew wytoczy tylko jeden wierzyciel to pozostali wierzyciele solidarni nie mogą już sami takiego pozwu skutecznie wytoczyć przeciwko dłużnikowi. Tacy wierzyciele mogą przystąpić do toczącej się sprawy w charakterze tzw. interwenienta ubocznego (art. 76 Kodeksu postępowania cywilnego: Kto ma interes prawny w tym, aby sprawa została rozstrzygnięta na korzyść jednej ze stron, może w każdym stanie sprawy aż do zamknięcia rozprawy w drugiej instancji przystąpić do tej strony).
Solidarność wierzycieli może powstać na gruncie prawa spadkowego. W tym miejscu można przytoczyć wyrokSądu Najwyższego - Izba Pracy z dnia 22 stycznia 2004r. (I PK 146/03) zgodnie z którym "ewentualną podstawą prawną dochodzenia przez jednego wierzyciela wierzytelności kilku osób może być przepis art. 367 § 1 KC regulujący solidarność wierzycieli, przy czym zgodnie z art. 369 KC zobowiązanie jest solidarne, jeżeli wynika to z ustawy lub z czynności prawnej. Odpowiednie stosowanie przepisów o współwłasności w częściach ułamkowych do współwłasności majątku spadkowego (art. 1035 KC) powinno być odpowiednie do rodzaju wierzytelności, o którą chodzi - to jest dotyczącej podzielnego świadczenia pieniężnego przypadającego w określonych częściach".