Blog
W bieżącym miesiącu na naszym blogu poświęcamy uwagę kwestiom prawnym związanym z pochodzeniem dziecka. Są to tematy bardzo doniosłe i odgrywające bardzo istotną rolę zarówno w życiu dziecka, jak i jego rodziców. Uznanie dziecka jest jedną z instytucji prawnych mających na celu określenie personaliów biologicznego ojca dziecka. Uznanie dziecka jest przede wszystkim formą polubownego i dobrowolnego załatwienia tej kwestii. Dotyczy ono określenia ojcostwa dziecka, którego rodzice nie zawarli związku małżeńskiego.
Uznanie ojcostwa zostało uregulowane w art. 73 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (alej: Kro). Uznanie dziecka może nastąpić również przed jego narodzinami. Uznanie następuje wtedy gdy mężczyzna, od którego dziecko pochodzi, oświadczy przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, że jest ojcem dziecka, a matka dziecka potwierdzi, że ojcem dziecka jest ten mężczyzna. Matka dziecka może dokonać potwierdzenia w chwili składania oświadczenia o uznaniu dziecka przez jego ojca, jeśli jest przy tym obecna albo w ciągu 3 miesięcy od daty złożenia tegoż oświadczenia przez ojca dziecka. Kierownik urzędu stanu cywilnego jest zobligowany do poinformowania rodziców dziecka o przepisach regulujących kwestie obowiązków i praw wynikających z uznania, o przepisach o nazwisku dziecka oraz wyjaśnić różnicę między uznaniem ojcostwa, a przysposobieniem dziecka. Jeśli kierownik USC ustali, że uznanie jest niedopuszczalne albo gdy poweźmie wątpliwości co do pochodzenia dziecka, to ma on prawo omówić przyjęcia oświadczeń związanych z uznaniem dziecka. Przepisy dopuszczają złożenie oświadczenia w omawianej kwestii również przed sądem opiekuńczym, a za granicą również przed polskim konsulem lub osobą wyznaczoną do wykonywania funkcji konsula, jeżeli uznanie dotyczy dziecka, którego oboje rodzice albo jedno z nich są obywatelami polskimi. W sytuacjach wyjątkowych tj. w razie niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio życiu matki dziecka lub mężczyzny, od którego dziecko pochodzi, oświadczenie konieczne do uznania ojcostwa może zostać zaprotokołowane przez notariusza albo złożone do protokołu wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy.
Warto wiedzieć, że uznanie ojcostwa nie może nastąpić po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności. Jeżeli dziecko zmarło przed osiągnięciem pełnoletności, uznanie ojcostwa może nastąpić w ciągu roku od dnia, w którym mężczyzna składający oświadczenie o uznaniu dowiedział się o śmierci dziecka, nie później jednak niż do dnia, w którym dziecko osiągnęłoby pełnoletność. Przepisy regulują również kwestie zdolności do złożenia oświadczenia o uznaniu dziecka, a mianowicie oświadczenie to może skutecznie złożyć złożyć osoba, która ukończyła szesnaście lat i nie istnieją podstawy do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia. Jeśli ojciec dziecka nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, może złożyć oświadczenie konieczne do uznania ojcostwa tylko przed sądem opiekuńczym.
Art. 75 (1) Kro dodany do obowiązującego porządku prawnego na mocy ustawy o leczeniu niepłodności z dnia 25.06.2015r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 1087), która weszła w życie w dniu 1.11.2015r., reguluje kwestie związane z uznaniem ojcostwa w przypadku gdy do poczęcia dziecka doszło w wyniku procedury medycznie wspomaganej prokreacji.