Blog

Do zakresu działania Rzecznika należy:

1) prowadzenie postępowań w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów;
2) prowadzenie postępowań wyjaśniających;
3) inicjowanie lub przystępowanie do toczących się spraw cywilnych;
4) ochrona praw pacjentów korzystających ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez szpital psychiatryczny, o którym mowa w art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. z 2020 r. poz. 685);
5) opracowywanie i przedkładanie Radzie Ministrów projektów aktów prawnych dotyczących ochrony praw pacjenta;
6) występowanie do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej bądź o wydanie lub zmianę aktów prawnych w zakresie ochrony praw pacjenta;
7) opracowywanie i wydawanie publikacji oraz programów edukacyjnych popularyzujących wiedzę o ochronie praw pacjenta;
8) współpraca z organami władzy publicznej w celu zapewnienia pacjentom przestrzegania ich praw, w szczególności z ministrem właściwym do spraw zdrowia;
9) przedstawianie właściwym organom władzy publicznej, organizacjom i instytucjom oraz samorządom zawodów medycznych ocen i wniosków zmierzających do zapewnienia skutecznej ochrony praw pacjenta;
10) współpraca z organizacjami pozarządowymi, społecznymi i zawodowymi, do których celów statutowych należy ochrona praw pacjenta;
11) współpraca w zakresie przestrzegania praw pacjenta z podmiotami udzielającymi świadczeń zdrowotnych;
12) analiza skarg pacjentów w celu określenia zagrożeń i obszarów w systemie ochrony zdrowia wymagających naprawy;
13) wykonywanie innych zadań określonych w przepisach prawa lub zleconych przez Prezesa Rady Ministrów.

Rzecznik Praw Pacjenta kontroluje działalność podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych i organów władzy publicznej poprzez prowadzenie postępowań wyjaśniających. Postępowanie wyjaśniające może zostać wszczęte zarówno na wniosek pacjenta, jak i z urzędu przez samego Rzecznika. W wyniku postępowania wyjaśniającego Rzecznik Praw Pacjenta może podjąć sprawę, poprzestać na wskazaniu wnioskodawcy przysługujących mu lub pacjentowi środków prawnych, przekazać sprawę według właściwości lub sprawy nie podjąć. W razie podjęcia sprawy przez Rzecznika może on samodzielnie przeprowadzić postępowanie wyjaśniające albo przekazać sprawę lub jej część do innego organu władzy publicznej.
Zwieńczeniem postępowania wyjaśniającego może być: rozstrzygnięcie stwierdzające brak naruszenia praw pacjenta, skierowanie wystąpienia do podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych, organu, organizacji lub instytucji, w których działalności stwierdził naruszenie praw pacjenta albo zwrócenie się do organu nadrzędnego nad wspomnianym podmiotem, organem, organizacją lub instytucją z wnioskiem o zastosowanie środków przewidzianych w przepisach prawa.

Ponadto Rzecznik Praw Pacjenta może inicjować nowe postępowania i przystępować do toczących się postępowań sądowych w sprawach cywilnych dotyczących naruszeń praw pacjentów. Rzecznik Praw Pacjenta interweniuje w sprawie cywilnej z urzędu lub na wniosek strony. Rzecznik ma pełną swobodę w podjęciu decyzji o zażądaniu wszczęcia bądź wzięciu udziału w postępowaniu cywilnym.

W szczególności Rzecznik Praw Pacjenta może wytoczyć pozew (np. o zapłatę zadośćuczynienia za zawinione naruszenie praw pacjenta, czy o odszkodowanie za wykonanie zabiegu bez wymaganej zgody), czy korzystać ze zwyczajnych oraz nadzwyczajnych środków odwoławczych w postępowaniu cywilnym: apelacji, skargi kasacyjnej, skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, skargi o wznowienie postępowania.