Blog
Notariusz to osoba zaufania publicznego, która jest powołana do dokonywania czynności, którym strony są obowiązane lub pragną dokonać formę notarialną. Są bowiem takie czynności prawne, które aby były ważne muszą mieć formę aktu notarialnego np. umowa sprzedaży nieruchomości. Notariusz dokonuje swoich czynności w kancelarii notarialnej. Osoba, która ma potrzebę skorzystania z usług notariusza może w zasadzie skorzystać z pomocy dowolnej kancelarii notarialnej, bowiem standardy sporządzania aktów notarialnych są takie same dla każdego notariusza.
Notariuszowi za dokonanie czynności notarialnych przysługuje wynagrodzenie określone na podstawie umowy ze stronami czynności, nie wyższe niż maksymalne stawki taksy notarialnej właściwe dla danej czynności. Stawki te określa stosowne rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości. Jeżeli strona czynności notarialnej nie jest w stanie bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny ponieść żądanego przez notariusza wynagrodzenia, może wystąpić z wnioskiem do sądu rejonowego właściwego ze względu na jej miejsce zamieszkania o zwolnienie w całości lub w części od ponoszenia tego wynagrodzenia. W określonych przypadkach notariusz jest również płatnikiem podatków (np. podatek od czynności cywilnoprawnych).
Notariusz przy sporządzaniu aktów notarialnych posługuje się pieczęcią urzędową. Notariusz jest obowiązany zachować w tajemnicy okoliczności sprawy, o których powziął wiadomość ze względu na wykonywane czynności notarialne.
Notariusz ma kompetencje do dokonania następujących czynności:
1. sporządzanie aktów notarialnych;
2. sporządzanie aktów poświadczenia dziedziczenia;
3. podejmowanie czynności dotyczących europejskiego poświadczenia spadkowego;
4. podejmowanie czynności związanych z zarządem sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i z tymczasowym przedstawicielem w zakresie udziału małżonka przedsiębiorcy w przedsiębiorstwie, na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (Dz.U. poz. 1629 oraz z 2019 r. poz. 1495)
5. sporządzanie poświadczeń;
6. spisywanie protokołów;
7. sporządzanie protestów weksli i czeków;
8. przyjmowanie na przechowanie pieniędzy, papierów wartościowych, dokumentów, danych na informatycznym nośniku danych, o którym mowa w przepisach o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne;
9. prowadzenie rejestrów akcjonariuszy prostych spółek akcyjnych oraz podejmuje związane z tym czynności;
10. sporządzanie wypisów, odpisów i wyciągów dokumentów;
11. sporządzanie, na żądanie stron, projekty aktów, oświadczeń i innych dokumentów;
12. składanie wniosków o wpis w księdze wieczystej wraz z dokumentami stanowiącymi podstawę wpisu w księdze wieczystej;
13. sporządzanie inne czynności wynikające z odrębnych przepisów.
Przy dokonywaniu czynności notarialnych notariusz jest obowiązany czuwać nad należytym zabezpieczeniem praw i słusznych interesów stron oraz innych osób, dla których czynność ta może powodować skutki prawne. Notariusz jest obowiązany udzielać stronom niezbędnych wyjaśnień dotyczących dokonywanej czynności notarialnej. Należy pamiętać, że notariusz ma prawo odmówić dokonania czynności notarialnej sprzecznej z prawem, co potwierdza w stosownym protokole. Przy dokonywaniu czynności notarialnej notariusz jest obowiązany stwierdzić tożsamość osób biorących udział w czynności. Notariuszowi nie wolno dokonywać czynności notarialnej, jeżeli poweźmie wątpliwość, czy strona czynności notarialnej ma zdolność do czynności prawnych.