Blog

Na niniejszym blogu znajdziesz krótkie informacje dotyczące najczęściej zadawanych pytań w ramach nieodpłatnej pomocy prawnej. Wpisy na blogu nie stanowią gotowych porad prawnych. Aby uzyskać więcej informacji dotyczących Twojego problemu przyjdź na konsultację prawną (dane adresowe w zakładce:  Kontakt).
Poniedziałek, Sierpień 23, 2021, 12:22

Przedawnienie jest jedną z kilku instytucji prawa cywilnego, których działanie polega na zmianie treści stosunków prawnych ze względu na upływ czasu.

Przedawnieniu podlegają wyłącznie cywilnoprawne roszczenia majątkowe. Roszczeniem majątkowym jest roszczenie nakierowane na realizację interesu ekonomicznego osoby uprawnionej. Takim roszczeniem są wszystkie roszczenia pieniężne.

Skutek przedawnienia następuje po upływie określonego terminu i polega na tym, że wprawdzie roszczenie istnieje nadal, ale osoba, przeciwko której przysługuje roszczenie, może bez ujemnych konsekwencji prawnych odmówić podjęcia zachowania, do którego jest zobowiązana.

Wskutek upływu terminu przedawnienia powstaje zobowiązanie niezupełne (naturalne). W przypadku roszczenia przedawnionego polega on na tym, że:

zobowiązany ma prawny obowiązek świadczenia na rzecz uprawnionego, więc spełnione przez niego świadczenie będzie świadczeniem należnym, niepodlegającym zwrotowi;
uprawniony nie ma kompetencji do żądania od organu państwa (sądu, komornika), aby użyły one przymusu w celu skłonienia zobowiązanego do podjęcia nakazanego zachowania.

Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.

Termin przedawnienia dla pożyczki udzielonej przez osobę prywatną wynosi 6 lat.

Roszczeniami o świadczenia okresowe, podlegającymi 3-letniemu przedawnieniu, są przede wszystkim roszczenia o zapłatę rent, czynszów oraz odsetek, czy świadczeń alimentacyjnych.

Z kolei roszczeniami związanymi z prowadzeniem działalności gospodarczej są np. roszczenia banku o zapłatę udzielonej pożyczki, czy kredytu.

Czasami przepisy szczególne określają inne niż ww. terminy przedawnień. I tak np. dla roszczeń z tytułu czynów niedozwolonych będących przestępstwami termin przedawnienia wynosi 20 lat od daty popełnienia przestępstwa, dla roszczeń z tytułu umowy przewozu termin przedawnienia wynosi 1 rok.


Terminy przedawnienia nie mogą być skracane ani przedłużane przez czynność prawną.

Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Po upływie terminu przedawnienia roszczenia przeciwko konsumentowi nie można domagać się zaspokojenia tego roszczenia. Mechanizm ten oznacza automatyczne przekształcenie z mocy prawa (ex lege) roszczenia przeciwko konsumentowi w roszczenie naturalne. Oznacza to, że roszczenie nie wygasa, ale istnieje dalej. Konsument może zatem spełnić przedawnione roszczenie i nie będzie mógł się domagać zwrotu przedmiotu świadczenia jako spełnionego bez podstawy prawnej.

Dla powstania skutku przedawnienia nie jest wymagane podniesienie zarzutu, sąd ma obowiązek uwzględnienia przedawnienia z urzędu.

Inaczej ma się sytuacja z innymi podmiotami niż konsumenci. Aby skorzystać z instytucji przedawnienia podmioty te muszą podnieść zarzut przedawnienia roszczenia. Niepodniesienie skutecznego zarzutu przedawnienia pomimo upływu przewidzianego w ustawie terminu skutkuje natomiast uwzględnieniem przez organ państwowy żądania przymusowej realizacji roszczenia.

Roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd przedawnia się z upływem sześciu lat.

Bieg przedawnienia przerywa się:

  • przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia (np. wytoczenie powództwa, złożenie wniosku o wszczęcie postępowania nieprocesowego, czy wniosku o rozpoznanie sprawy przez sąd polubowny, jeżeli zapis na sąd polubowny był skuteczny, zawezwanie do próby ugodowej, czy wniosek o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu);
  • przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje. Rozróżnia się tzw. uznanie właściwe - umowa pomiędzy zobowiązanym a uprawnionym, w której zobowiązany potwierdza istnienie swojego obowiązku i zobowiązuje się (ponownie) do jego realizacji oraz tzw. uznanie niewłaściwe - oświadczenie wiedzy zobowiązanego, może mieć postać wypowiedzi lub innego działania, spełnienie części świadczenia (jeżeli z okoliczności nie wynika, że zobowiązany traktował je jako całkowite zaspokojenie roszczenia); zapłata odsetek za okres, w którym roszczenie główne jeszcze nie uległo przedawnieniu; wniosek zobowiązanego o odroczenie terminu płatności, o rozłożenie długu na raty czy o umorzenie go w całości lub części;
  • przez wszczęcie mediacji.

 

Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo.


Brak komentarzy.
(*) Pola obowiązkowe
(c)2016, All Rights Reserved 2016 FUNDACJA TAURUS
Liczba odwiedzin: 19371
Ta strona może korzystać z Cookies.
Ta strona może wykorzystywać pliki Cookies, dzięki którym może działać lepiej. W każdej chwili możesz wyłączyć ten mechanizm w ustawieniach swojej przeglądarki. Korzystając z naszego serwisu, zgadzasz się na użycie plików Cookies.

OK, rozumiem lub Więcej Informacji
Pomoc & Wsparcie
Informacja o Cookies
Ta strona może wykorzystywać pliki Cookies, dzięki którym może działać lepiej. W każdej chwili możesz wyłączyć ten mechanizm w ustawieniach swojej przeglądarki. Korzystając z naszego serwisu, zgadzasz się na użycie plików Cookies.
OK, rozumiem