Blog
Zagadnienie zastawu na rzeczach ruchomych umiejscowione zostało w kodeksie cywilnym w art. 306 i nast. (kodeks cywilny (dalej kc) , ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r z późn. zm.). Zastaw jest instytucją prawną uregulowaną zarówno w Kodeksie cywilnym, jak i w innych ustawach. Zastaw może polegać na pozostawieniu rzeczy obciążonej zastawcy albo na wydaniu rzeczy zastawnikowi.
Definicje:
- zastawca - właściciel rzeczy, na której ustanawia się zastaw,
- zastawnik – wierzyciel, którego wierzytelność została zabezpieczona zastawem na rzeczy,
Zastaw może służyć zabezpieczeniu każdej wierzytelności lub też wierzytelności ściśle określonego rodzaju. Może być adresowany do określonych podmiotów (np. zastaw ustawowy, skarbowy) albo do wszystkich (zastaw zwykły). Ograniczenia podmiotowe wynikają zarówno z przepisów ustawy (np. zastaw ustawowy), jak też z praktyki stosowania danego rodzaju zastawu (np. zastaw zwykły pojawia się w zasadzie wyłącznie w obrocie prywatnym).
Zastaw uregulowany w Kodeksie cywilnym w przepisach:
a) zastaw zwykły – art. 306-335,
b) zastaw posiadacza samoistnego gruntu na zajętym zwierzęciu – art. 432,
c) zastaw ustawowy na rzecz banku udzielającego kredytu na rzeczy sprzedanej – art. 588,
d) zastaw ustawowy wynajmującego na rzeczach najemcy – art. 670-671,
e) zastaw ustawowy wynajmującego lokal mieszkalny na wniesionych do lokalu ruchomościach najemcy i członków jego rodziny – art. 670, 671 i 686,
f) zastaw ustawowy wydzierżawiającego na rzeczach służących do prowadzenia gospodarstwa lub przedsiębiorstwa – art. 701 i 702,
g) zastaw ustawowy na rzeczach ruchomych dającego zlecenie – art. 763,
h) zastaw ustawowy komisanta na rzeczach ruchomych stanowiących przedmiot komisu – art. 773,
i) zastaw ustawowy przewoźnika na przesyłce – art. 790,
j) zastaw ustawowy spedytora na przesyłce – art. 802,
k) zastaw ustawowy utrzymującego hotel lub podobny zakład na rzeczach wniesionych do hotelu – art. 850,
l) zastaw ustawowy przedsiębiorstwa składowego na towarach przyjętych na skład – art. 8593.
Zastawy uregulowane w Kodeksie cywilnym podzielić można na dwie grupy:
1. zastawy uregulowane w Księdze Drugiej pt. Własność i inne prawa rzeczowe, art. 306-325,
2. zastawy uregulowane w Księdze Trzeciej pt. Zobowiązania. Część ogólna art. 432, natomiast część szczególna art. 588,670i 671, 686, 701 i 702, 764, 773, 790, 802, 850 i 859.
Zastaw ze względu na sposób powstania:
1. umowny,
2. ustawowy,
3. przymusowy.
Zastaw jest rzeczowym zabezpieczeniem wierzytelności zapewniającym zastawnikowi zaspokojenie jego wierzytelności z rzeczy obciążonej. Następuje ono w dwojaki sposób: przez sądowe postępowanie egzekucyjne i przez zaspokojenie z pominięciem sądowego postępowania egzekucyjnego.
Komentarz: SPP T. 4 red.Gniewek 2021r, wyd. 4.