Blog
Zagadnienie służebności mieszkania będące ograniczonym prawem rzeczowym umiejscowione zostało w kodeksie cywilnym w art. 301 i nast. (kodeks cywilny (dalej kc.) ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r z późn. zm.). Służebność mieszkania jest służebnością osobistą i nie może zostać zbyta w drodze umowy czy innej czynności prawnej na rzecz osoby trzeciej. Służebności osobistej nie można zasiedzieć. To ograniczone prawo rzeczowe wygasa z chwilą śmierci osoby uprawnionej. Jednakże uprawniony może się umówić z właścicielem mieszkania, że służebność po śmierci uprawnionego może przysługiwać jego dzieciom, rodzicom i małżonkowi.
Służebność mieszkania i jej zakres może zostać określony w umowie notarialnej wskazującej konkretne rozwiązania w przedmiocie ponoszonych kosztów utrzymania mieszkania tj. czynszu za mieszkanie, kosztów mediów a także, które pomieszczenia będą oddane do wyłącznej dyspozycji osoby uprawnionej. Gdyby jednak strony nie wskazały w jaki sposób rozłożone zostały koszty nieruchomości obciążonej służebnością to uprawniony powinien je ponosić wraz z właścicielem nieruchomości. W przypadku nieporozumień odnośnie wzajemnych stosunków pomiędzy mającym służebność mieszkania, a właścicielem nieruchomości obciążonej, zastosowanie znajdą przepisy o użytkowaniu przez osoby fizyczne.
W tym miejscu podkreślić należy, że mający służebność mieszkania lub części budynku np. piętro oprócz pomieszczeń przeznaczonych w umowie do jego wyłącznej dyspozycji może również korzystać w pełnym zakresie z pomieszczeń i urządzeń przeznaczonych do wspólnego użytku mieszkańców danej nieruchomości, ale pod warunkiem, że mają one charakter wspólnotowy i nie są przypisane do jakiejś konkretnej osoby lub konkretnego lokalu.
Mający służebność mieszkania może przyjąć na mieszkanie małżonka i dzieci małoletnie. Inne osoby może przyjąć tylko wtedy, gdy są przez niego utrzymywane albo ich pomoc jest potrzebna przy prowadzeniu gospodarstwa domowego. Dzieci przyjęte jako małoletnie mogą pozostać w mieszkaniu także po uzyskaniu pełnoletności. Można się umówić, że po śmierci uprawnionego służebność mieszkania przysługiwać będzie jego dzieciom, rodzicom i małżonkowi.
Ponieważ służebność osobista jest uprawnieniem przenoszącego własność nieruchomości to w celu wyeliminowania wywierania nacisków, szantażowania osoby uprawnionej, ustawodawca wyłączył możliwość zrzeczenia się służebności i wykluczył prawo do zrezygnowania z uprawnienia. Owszem ustawodawca w przypadku, gdy służebnik swoim zachowaniem przyczynia się do niszczenia mieszkania, dotyczy także zgromadzonego w mieszkaniu sprzętu lub np. często zakłóca spokój wskazał, że służebność decyzją sądu może zostać zamieniona na rentę, która wypłacana będzie dożywotnio na rzecz osoby tracącej uprawnienie.