Blog

Spośród wyżej wymienionych przestępstw dochodzenie nie jest prowadzone w sprawach z art.155, 156 § 2, 157a § 1, art. 165 § 2, art 168, art.174 § 2, art. 174 § 2, art. 175, art. 181 – 184, art. 186, art. 201, art. 231 § 1 i 3, art. 240 § 1, art. 250a § 1 -3, art. 265 § 3 oraz w rozdziale XXXVI, z wyjątkiem art. 297 i 300 i rozdziale XXXVII k.k. W przypadku pozostałych przestępstw prowadzone jest śledztwo. Upraszczając można podsumować tę kwestię w ten sposób, że podstawową formą prowadzenia postępowania przygotowawczego jest śledztwo, zaś dochodzenie zarezerwowane jest dla ściśle określonych czynów zabronionych, które mają mniejszą doniosłość.

Dochodzenie charakteryzuje zdecydowanie mniej formalności. Przykładem tego jest uprawnienie organów ścigania do nie zamieszczania uzasadnienia w postanowieniu o wszczęciu dochodzenia, w postanowieniu o odmowie wszczęcia dochodzenia, w postanowieniu o umorzeniu dochodzenia i wpisaniu sprawy do rejestru przestępstw, w postanowieniu o umorzeniu dochodzenia oraz w postanowieniu o zawieszeniu dochodzenia. Poza tym nie jest wymagane sporządzenie postanowienia o przedstawieniu zarzutów oraz wydanie postanowienia o zamknięciu dochodzenia, chyba że wobec podejrzanego zastosowano środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania. Dochodzenie może być ograniczone do ustalenia czy zachodzą wystarczające podstawy do wniesienia aktu oskarżenia lub innego zakończenia postępowania. Wymagane jest dokonanie czynności przewidzianych w art. 321 § 1-5 k.p.k. (ogółem są to czynności mające na celu zaznajomienie podejrzanego z materiałem dowodowym) oraz w art. 325g § 2 k.p.k. (powiadomienie osoby podejrzanej o treści zarzutu), przesłuchanie podejrzanego i pokrzywdzonego oraz przeprowadzenie i utrwalenie w protokołach czynności, których nie będzie można powtórzyć. Utrwalenie innych czynności dowodowych następuje w formie protokołu ograniczonego do zapisu najbardziej istotnych oświadczeń osób biorących udział w czynności. Postanowienie o wszczęciu dochodzenia oraz postanowienie o umorzeniu rejestrowym nie wymaga zatwierdzenia przez prokuratora.

Śledztwo prowadzi prokurator, który może powierzyć policji przeprowadzenie śledztwa w całości lub w określonym zakresie albo dokonanie poszczególnych czynności śledztwa. Śledztwo może być również w określonych sytuacjach prowadzone przez organy Straży Granicznej, ABW, Krajowej Administracji Skarbowej, CBA oraz Żandarmerii Wojskowej w zakresie ich właściwości albo przez inne organy przewidziane w przepisach szczególnych. Z kolei dochodzenie co do zasady prowadzi Policja, a w określonych przypadkach także organy Inspekcji Handlowej, organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej, urzędy skarbowe, Prezes UKE i inne.

Ustawodawca przewidział również inne terminy zakończenia śledztwa i dochodzenia. Śledztwo powinno być ukończone w ciągu 3 miesięcy. W uzasadnionych wypadkach okres śledztwa może być przedłużony na dalszy czas oznaczony przez prokuratora nadzorującego śledztwo lub prokuratora bezpośrednio przełożonego wobec prokuratora, który prowadzi śledztwo, nie dłuższy jednak niż rok. W szczególnie uzasadnionych wypadkach właściwy prokurator nadrzędny nad prokuratorem nadzorującym lub prowadzącym śledztwo może przedłużyć jego okres na dalszy czas oznaczony. Dochodzenie powinno być ukończone w ciągu 2 miesięcy. Prokurator może przedłużyć ten okres do 3 miesięcy, a w wypadkach szczególnie uzasadnionych - na dalszy czas oznaczony.