Blog
Postępowanie w przedmiocie działu spadku prowadzone jest przed sądem rejonowym właściwym dla ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy, a jeżeli jego miejsca zwykłego pobytu w Polsce nie da się ustalić, włąściwy jest sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część (sąd spadku). W braku powyższych podstaw sądem właściwym jest sąd rejonowy dla m. st. Warszawy - art. 628 kodeks postępowania cywilnego. (dalej: k.p.c.)
Z chwilą nabycia spadku przez spadkobierców powstaje wspólność majątku spadkowego, a spadkobiercy stają się odpowiedzialni solidarnie za długi spadkowe. Natomiast z chwilą podziału tego majątku wygasa wspólność spadku a rodzi się indywidualna odpowiedzialność z tytułu obciążenia spadku z tym, że zakres tej odpowiedzialności jest proporcjonalny do posiadanego udziału w spadku.
Podział majątku spadkowego dokonany może zostać na dwa sposoby. A mianowicie poprzez osiągnięte porozumienie spadkobierców i zawarcie umowy o dział spadku przed notariuszem, a w przypadku braku porozumienia w sposób niżej opisany.
Przesłaniem wszczętego przez strony sporu postępowania sądowego o dział spadku jest doprowadzenie przez sąd do pożądanego stanu podziału majątku spadkowego, a gdy to nie jest możliwe z różnych przyczyn do dyskrecjonalnego rozstrzygnięcia przez ten sąd sporu uwzględniając przy tym zasady współżycia społecznego, zasady słuszności, nadto uwzględnienia jak najbardziej zbliżonego interesu stron.
Wnioskodawca wnosząc do sądu wniosek o dział spadku powinien wskazać sposób podziału majątku spadkowego. Wskazanie przebiegu podziału może przyczynić się do szybszego osiągnięcia zgody a to w konsekwencji wpłynąć na koszty procesu. Postępowanie o dział spadku prowadzone jest w trybie nieprocesowym. Koszty uzależnione są od stanowiska stron. W myśl art. 51 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, traktującego o podziale spadku ustawodawca wskazał, że opłatę stałą w kwocie 500 złotych pobiera się od wniosku o dział spadku, a jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku, pobiera się opłatę w kwocie 300 złotych. Natomiast stałą opłatę w kwocie 1000 złotych pobiera się od wniosku o dział spadku połączony ze zniesieniem współwłasności, a jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku i zniesienia współwłasności, pobiera się opłatę stałą w kwocie 600 złotych.
Na wzrost kosztów procesu wpływać mogą wszelkie opinie biegłych sądowych w tym w szczególności rzeczoznawców majątkowych. Tak się dzieje, gdy w skład majątku spadkowego wchodzą nieruchomości, nadto ruchomości np. samochód, dzieła sztuki lub inne przedmioty użytkowe stanowiące przedmioty majątku spadkowego.
W tym miejscu wskazać należy, że dział spadku może zostać połączony także ze zniesieniem współwłasności co wpływa bezpośrednio na wysokość opłaty sądowej.
Pamiętać należy, że sąd nie rozstrzyga o odpowiedzialności poszczególnych spadkobierców w przedmiocie długów spadkowych, albowiem jak wyżej już zostało wskazane odpowiedzialność spadkobiercy wyznacza zakres jego udziału w spadku.
Po wydaniu przez sąd orzeczenia w przedmiocie działu spadku i innych wniosków np. z jednoczesnym zniesieniem współwłasności nieruchomości po jego uprawomocnieniu się należy złożyć do właściwego sądu prowadzącego księgi wieczyste odpowiedni wniosek o wpis do działu II księgi wieczystej aktualizujący uprawnienia właścicielskie.