Blog

1) małżonek i zstępni spadkodawcy;
2) małżonek, rodzice, rodzeństwo i zstępni rodzeństwa spadkodawcy;
3) dziadkowie spadkodawcy;
4) dzieci małżonka spadkodawcy;
5) gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy i Skarb Państwa.

Każda kolejna grupa dochodzi do dziedziczenia w braku spadkobierców z grupy wcześniejszej.

1. Małżonek i zstępni spadkodawcy
Dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek dziedziczą w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. Gdy do dziedziczenia dochodzą wyłącznie dzieci spadkodawcy, niezależnie od ich liczby, przypadają im udziały równej wysokości. 

2. Małżonek, rodzice, rodzeństwo i zstępni rodzeństwa spadkodawcy

Jeżeli spadkodawca nie pozostawił po sobie zstępnych, do spadku z ustawy powołani są jego małżonek i rodzice. Każde z rodziców spadkodawcy uprawnione jest – co do zasady – do jednej czwartej spadku, co prowadzi do wniosku, że na dziedziczącego w zbiegu z nimi małżonka przypada połowa spadku.

W braku zarówno zstępnych, jak i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom. Każdemu z nich przysługuje udział w wysokości połowy spadku.
Jeżeli jednak jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych. Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. 

3. Dziadkowie spadkodawcy

W braku wszystkich wcześniej uwzględnionych osób, które mogą być powołane do dziedziczenia, a więc zstępnych spadkodawcy, jego małżonka, jego rodziców i rodzeństwa oraz zstępnych rodzeństwa, dziedziczą dziadkowie spadkodawcy w równych częściach. Jeśli któreś z dziadków nie dożyło otwarcia spadku, nie chce dziedziczyć lub nie może dziedziczyć, jego udział przypada jego zstępnym, a więc wujom/stryjom i ciotkom/stryjenkom spadkodawcy, ewentualnie ich zstępnym – w częściach równych. Gdy dziadek ten nie ma zstępnych, jego udział zwiększa udziały pozostałych dziadków (przyrost) – w częściach równych.

4. Dzieci małżonka spadkodawcy

Pasierbowie spadkodawcy, których żadne z rodziców nie dożyło chwili otwarcia spadku, dziedziczą po spadkodawcy w braku małżonka spadkodawcy i krewnych, powołanych do dziedziczenia z ustawy, a więc spadkobierców należących do pierwszej, drugiej i trzeciej grupy. Należy podkreślić, że pasierb spadkodawcy może dziedziczyć jedynie wtedy, gdy małżonek spadkodawcy i jego drugi rodzic nie dożyli chwili otwarcia spadku. W rezultacie w przypadku gdy drugi z rodziców żyje, pasierb nie dziedziczy po spadkodawcy. Jeżeli żaden z pasierbów nie spełnia rozpatrywanego warunku, to do spadku powołani zostają spadkobiercy z piątej grupy spadkobierców ustawowych.

5. Gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy i Skarb Państwa.

Spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, jeśli brak jest spadkobierców należących do pierwszej, drugiej, trzeciej i czwartej grupy. Wszyscy ci spadkobiercy wyprzedzają gminę (a także Skarb Państwa) w porządku dziedziczenia. Aby doszło do dziedziczenia Skarbu Państwa, konieczne jest spełnienie jednej z dwóch dodatkowych, alternatywnych przesłanek: 1) ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w RP nie da się ustalić, ewentualnie 2) ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą.