Przepisy prawa spadkowego regulują, iż do tzw. masy spadkowej, czyli do majątku spadkodawcy, który podlega dziedziczeniu przez jego spadkobierców ustawowych lub testamentowych wchodzi ogół praw i obowiązków zmarłego, które przechodzą na własność jego następców prawnych z chwilą śmierci (art. 922 § 1 k.c.). Do spadku wejdą tylko te prawa i obowiązki, które przysługiwały zmarłemu w momencie jego śmierci. Zakres składników masy spadkowej jest bardzo pojemny, ale określone są również wyjątki. Do spadku nie wchodzą prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami (art. 922 § 2 k.c.).
Jakie zatem składniki majątku zmarłego wchodzą do spadku?
W skład masy spadkowej wchodzą m.in.:
1. własność nieruchomości, w tym także udział w rzeczy wspólnej (współwłasność),
2. rzeczy ruchome,w tym środki pieniężne,
3. ograniczone prawa rzeczowe np. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,
4. hipoteka,
5. prawa i obowiązki wynikające z zawartych przez spadkodawcę umów (np. roszczenie o zapłatę zaległego czynszu za mieszkanie),
6. prawa i obowiązki wynikające z bezpodstawnego wzbogacenia,
7. prawa i obowiązki wynikające z deliktów tj. roszczenia o zapłatę odszkodowania i/ lub zadośćuczynienia,
8. wierzytelności tj. roszczenia o zapłatę długu od dłużnika,
9. roszczenia wynikające z prawa spadkowego np. o zapłatę zachowku,
10. roszczenia o zapłatę zaległych alimentów,
11. roszczenia z zakresu prawa pracy np. o zapłatę zaległego wynagrodzenia, lub ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.
12. Środki zgromadzone przez spadkodawcę w Otwartym Funduszu Emerytalnym (OFE).
Do masy spadkowej nie wejdą m.in.:
1. użytkowanie,
2. służebności osobiste,
3. zobowiązania z umowy o dzieło, jeśli wykonanie dzieła zależy od osobistych przymiotów przyjmującego zlecenie tj. spadkodawcy,
4. należności z tytułu umowy ubezpieczenia na wypadek śmierci jeśli osobą uposażoną jest inna osoba niż spadkobierca,
W tym miejscu należy wskazać, iż do masy spadkowej nie wchodzą tylko składniki majątkowe i prawa, które odzwierciedlają realną wartość dla spadkobierców (tzw. aktywa), ale również do spadku zalicza się długi pozostawione przez zmarłego np. wynikające z niespłaconych pożyczek, kredytów czy wierzytelności wobec innych niż finansowe podmiotów. Do długów spadkowych zalicza się także koszty pogrzebu spadkodawcy w takim zakresie, w jakim pogrzeb ten odpowiada zwyczajom przyjętym w danym środowisku, koszty postępowania spadkowego, obowiązek zaspokojenia roszczeń o zachowek oraz obowiązek wykonania zapisów i poleceń.