Blog

Obowiązek ten ma charakter alimentacyjny i obejmuje:

1) wspólne potrzeby związane z prowadzeniem gospodarstwa domowego (np. czynsz, opłaty za media, żywność dla całej rodziny),
2) indywidualne potrzeby każdego z małżonków (np. osobiste, kulturalne, w zakresie kształcenia),
3) potrzeby dzieci związane z ich utrzymywaniem i wychowywaniem (np. koszty ubrania, kształcenia, leczenia).

Zakres przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny wyznaczają możliwości zarobkowe każdego z małżonków, a nie faktycznie uzyskiwane dochody. Na ocenę możliwości zarobkowych małżonka wpływa nie tylko wysokość wynagrodzenia za pracę, lecz także inne dochody, np. z działalności gospodarczej, z umów cywilnoprawnych (np. umowa zlecenia, o dzieło), emerytury, renty, stypendia, świadczenia z ubezpieczeń społecznych i osobowych. W uzasadnionych przypadkach możliwości zarobkowe obejmują także wysokość zarobków, które zobowiązany jest w stanie uzyskać, lecz nie osiąga ich z przyczyn nie zasługujących na usprawiedliwienie. Chodzi tu o przypadki, w których osoba zobowiązana nie wykonuje wyuczonego i dobrze wynagradzanego zawodu, pracuje w niepełnym wymiarze godzin, bądź też pracuje dorywczo.

Z kolei możliwości majątkowe to wszelkie aktywa wchodzące w skład majątku oraz dochody, jakie powinny one przynosić przy prawidłowym zarządzaniu, np. czynsz uzyskiwany z najmu nieruchomości, dochody z akcji, obligacji. Jeżeli osoba zobowiązana do alimentacji nie jest w stanie zaspokoić usprawiedliwionych potrzeb w inny sposób, może być zmuszona do sprzedaży składników majątku.

W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że zaspokajane powinny być potrzeby usprawiedliwione (uzasadnione wieloma względami, np. wiekiem, stanem zdrowia, słusznymi zainteresowaniami), a świadczenia mają odpowiadać zasadzie równej stopy życiowej członków rodziny.

Obowiązek zaspokajania potrzeb rodziny może być wykonywany przez świadczenia materialne (w pieniądzu lub mieniu) lub osobiste (dokonywanie zakupów, gotowanie, pranie, sprzątanie, podejmowanie starań związanych z wychowywaniem dzieci).
Jeżeli jeden z małżonków nie przyczynia się do zaspokajania potrzeb rodziny, drugi z małżonków może:

1) na drodze procesu cywilnego dochodzić zasądzenia świadczenia, najczęściej o charakterze okresowym (płatne miesięcznie), tytułem zaspokojenia potrzeb całej rodziny. Przyjmuje się, że jest to jedno świadczenie, a nie odrębne świadczenia należne każdemu członkowi rodziny,
2) w postępowaniu nieprocesowym dochodzić nakazania przez sąd, aby wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające zobowiązanemu małżonkowi były w całości lub w części wypłacane do rąk uprawnionego małżonka.