Blog
W wypadku śmierci spadkodawcy jego zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należy się zachowek. Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko innemu spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.
Wysokość należnego zachowku różni się w zależności od sytuacji osoby uprawnionej. Jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni wysokość zachowku wynosi dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach wysokość zachowku wynosi połowę wartości tego udziału.
Przy ustalaniu udziału spadkowego stanowiącego podstawę do obliczania zachowku uwzględnia się także spadkobierców niegodnych oraz spadkobierców, którzy spadek odrzucili, natomiast nie uwzględnia się spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia albo zostali wydziedziczeni.
Przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów zwykłych i poleceń, natomiast dolicza się do spadku zasadniczo darowizny ( z wyjątkiem np. drobnych darowizn) oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę.
Należy przy tym mieć na względzie, iż zapis windykacyjny oraz darowiznę dokonane przez spadkodawcę na rzecz uprawnionego do zachowku zalicza się na należny mu zachowek, a więc jeżeli wartość darowizny lub zapisu pokrywa zachowek, uprawnionemu nie przysługuje przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej. Nadto, jeżeli uprawnionym do zachowku jest zstępny spadkodawcy, zalicza się na należny mu zachowek poniesione przez spadkodawcę koszty wychowania oraz wykształcenia ogólnego i zawodowego, o ile koszty te przekraczają przeciętną miarę przyjętą w danym środowisku.
Pozew o zapłatę zachowku musi spełniać warunki formalne, którym odpowiadają pozwy o zapłatę kwoty pieniężnej. Pozew winien zostać oznaczony datą oraz miejscowością, a także powinien być na nim wskazany sąd, do którego powód kieruje powództwo. Następnie należy oznaczyć strony postępowania, podając adresy zamieszkania, oraz numer PESEL lub NIP powoda. W pozwie należy również oznaczyć wartość przedmiotu sporu tj. kwotę tytułem zachowku, którą powód dochodzi. W zasadniczej części pozwu powód formułuje żądania, wnosi o przeprowadzenie dowodów, składa pozostałe wniosku, a także uzasadnia swoje żądania. Pozew winien zostać nadto odpowiednio opłacony, jeżeli powód nie składa wniosku o zwolnienie z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych.