Blog
Obrońca w procesie karnym – jako przedstawiciel procesowy oskarżonego – posiada samodzielną pozycję i dysponuje prawem dokonywania wszystkich czynności procesowych, jakie przysługują oskarżonemu.
Zgodnie z art. 86 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego obrońca może działać wyłącznie na korzyść oskarżonego. Czynności dokonywane przez obrońcę na niekorzyść oskarżonego traktowane są jako bezskuteczne, tak jakby dokonała ich osoba nieuprawniona. Obrońca jednakże nie może podejmować żadnych działań sprzecznych z obowiązującymi normami prawnymi oraz etycznymi.
Zgodnie z poglądami wyrażonymi przez Sąd Najwyższy sprzeczne z treścią art. 86 § 1 k.p.k. są przykładowo następujące działania obrońcy:
-
cofnięcie wniosku o doręczenie odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem na piśmie bez uzyskania zgody oskarżonego,
-
złożenie wniosku o wznowienie postępowania karnego na podstawie art. 540a pkt 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego, wskazując, że oskarżony wobec którego zastosowano nadzwyczajne złagodzenie kary nie potwierdził w postępowaniu karnym ujawnionych przez siebie informacji.
Przepisy kodeksu postępowania karnego przewidują przypadki, w których obrońca posiada szersze uprawnienia niż oskarżony. Sytuacje takie mają miejsce w następujących przypadkach:
1. obrońcy przysługuje uprawnienie do uczestnictwa w prowadzonym przez Sąd przesłuchaniu w charakterze świadka pokrzywdzonego, który nie ukończył 15 lat - w sprawach o przestępstwa popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej. W przesłuchaniu biorą ponadto udział: biegły psycholog, pełnomocnik pokrzywdzonego oraz prokurator,
2. obrońcy przysługuje uprawnienie do złożenia wniosku o losowanie składu orzekającego, gdy oskarżonemu zarzuca się popełnienie zbrodni zagrożonej karą
25 lat pozbawienia wolności albo dożywotniego pozbawienia wolności.Posiadanie obrońcy w procesie karnym nie pozbawia oskarżonego statusu strony i możliwości podejmowania przez niego samodzielnych czynności.